Trung Quốc khan hiếm thịt lợn do ảnh hưởng của dịch tả lợn châu Phi. (Ảnh: New York Times)

Khi nguồn cung thịt lợn của Trung Quốc trở nên khan hiếm do dịch tả lợn châu Phi, Bắc Kinh đã buộc phải mở kho dự trữ thịt lợn chiến lược. Kho dự trữ chiến lược này khiến người ta liên tưởng đến những “núi” xúc xích, thịt xông khói, sườn non cất giữ trong các hầm chứa bí mật nằm sâu dưới lòng đất nằm rải rác trên khắp đất nước Trung Quốc. Tuy nhiên, thực tế không phải vậy.

Kho dự trữ thịt lợn của Trung Quốc về cơ bản cũng giống như kho dự trữ dầu chiến lược của Mỹ được dùng đến trong các tình huống khẩn cấp.

Giá thịt lợn hiện tại ở Trung Quốc đang tăng phi mã do ảnh hưởng của dịch tả lợn châu Phi. Thêm vào đó, cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung với việc Bắc Kinh trả đũa Washington bằng cách tăng thuế đánh vào hàng hóa Mỹ càng khiến chi phí nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ, trong đó có thịt lợn, trở nên đắt đỏ. Tháng trước, Trung Quốc đã cung cấp cho thị trường 30.000 tấn thịt lợn từ kho dự trữ quốc gia. Trước đó, vào dịp Tết Nguyên Đán, Trung Quốc đã xả kho khoảng 9.600 tấn.

Trung Quốc không phải nước duy nhất dự trữ lương thực quy mô lớn. Tỉnh Quebec của Canada cũng nổi tiếng với kho dự trữ siro, trong khi Mỹ từng có kho dự trữ nho khô quốc gia. Tuy vậy, khái niệm kho dự trữ thịt lợn cũng khiến không ít người thắc mắc.

Vì sao Trung Quốc có kho dự trữ thịt lợn?

Hệ thống kho dự trữ thịt lợn của Trung Quốc được lập ra từ cuối những năm 1970 khi nước này bắt đầu thoát khỏi tình trạng suy giảm kinh tế. Thực tế, chính quyền Trung Quốc đã có mô hình dự trữ khẩn cấp ngũ cốc, muối, đường từ những năm 1950. Khi Trung Quốc bắt đầu cải cách kinh tế, các kho dự trữ này trở thành công cụ để điều tiết giá, không chỉ với thịt lợn mà còn với thịt bò, thịt gà, thịt cừu.

Chỉ như “muối bỏ biển”

Lượng tiêu thụ thịt lợn mỗi năm của Trung Quốc xấp xỉ một nửa lượng tiêu thụ của thế giới. (Ảnh: New York Times)

Quy mô chính xác kho dự trữ thịt lợn chiến lược của Trung Quốc đến nay vẫn là một bí mật quốc gia. Tuy nhiên, giới chức nước này đã hé lộ một phần nào, nhắm đến yếu tố tâm lý. Điều này là bởi, nếu thông tin đó được giữ tuyệt mật, kho dự trữ sẽ mất đi chức năng của mình là trấn an người dân rằng kho dự trữ vẫn đủ đáp ứng nguồn cung trong tình huống khẩn cấp.

Trong một bài viết vào năm 1996, một quan chức của Công ty trách nhiệm hữu hạn lương thực Trung Quốc, một doanh nghiệp nhà nước quản lý kho dự trữ thịt, từng viết rằng kho dự trữ thịt của nước này đã tăng từ 20.000 tấn lên 200.000 tấn. Theo các nhà nghiên cứu, con số này giảm nhẹ vào đầu những năm 2011 nhưng dường như đã tăng trở lại từ năm 2011. Bộ Thương mại Trung Quốc thời điểm đó nói rằng, kho dự trữ thịt của họ có khoảng 200.000 tấn.

Tất nhiên, một câu hỏi lớn đặt ra là liệu kho dự trữ đó có đủ lớn để điều tiết giá. Trung Quốc tiêu thụ hơn 50 triệu tấn thịt lợn mỗi năm, hay nói cách khác bằng gần một nửa lượng thịt lợn tiêu thụ của toàn thế giới. Phần lớn trong số này là thịt từ lợn chăn nuôi trong nước.

Tuy nhiên, các nhà phân tích ước tính, số lượng đàn lợn năm nay của Trung Quốc đã giảm 40% so với năm ngoái do lợn chết hàng loạt vì dịch tả châu Phi. Ước tính, sản lượng thịt lợn năm nay của Trung Quốc giảm 30% so với năm ngoái, hay giảm 16 triệu tấn. Như vậy, lượng dự trữ 200.000 tấn không khác nào “muối bỏ biển”.

Thịt lợn được cất giữ ở đâu?

Các kho dự trữ thịt nằm rải rác ở Trung Quốc. (Ảnh: New York Times)

Chính phủ trung ương Trung Quốc có hơn 10 kho dự trữ thịt đông lạnh trên khắp đất nước. Mỗi kho có sức chứa khoảng 10.000 tấn thịt đông lạnh. Ngoài ra cũng có các doanh nghiệp nhà nước và tư nhân phối hợp với chính quyền để quản lý các kho dự trữ quốc gia và địa phương. Các công ty này chủ yếu cất giữ thịt lợn trong các nhà kho ở ngoại ô. Tại đây, thịt lợn được bảo quản ở nhiệt độ -18°C hoặc chỉ dưới 0 độ F. Năm 2013, một phóng viên ở tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc đã được tận mắt chứng kiến một trong những cơ sở dự trữ thịt. Kho chứa 1.500 tấn thịt lợn đông lạnh này được bảo vệ bằng cửa khóa 2 lớp. Nhân viên bảo vệ kho phải mặc 8 lớp áo bảo vệ.

Kho dự trữ thịt lợn không chỉ chứa thịt lợn. Kể từ những năm 1990, chính phủ Trung Quốc cũng cho tiến hành dự trữ lợn sống.

Năm 2007, khi các phóng viên ở Sơn Đông tới thăm một trang trại nuôi lợn phục vụ mục đích dự trữ cấp địa phương, họ đã nhìn thấy hàng chục nghìn con lợn được nuôi trong điều kiện khá lý tưởng. Chuồng nuôi cao rộng với hệ thống sưởi ấm vào mùa đông và quạt gió vào mùa hè.

Tại Vân Nam, chính quyền địa phương cho biết, năm ngoái tỉnh này đã tích trữ 3.000 tấn thịt muối, 132.000 con lợn sống và 400 tấn thịt đông lạnh.

Chất lượng của thịt dự trữ đông lạnh

Để đảm bảo chất lượng thịt, chính phủ Trung Quốc yêu cầu, các kho dự trữ thịt quốc gia phải thay mới 3 lần mỗi năm, nói cách khác, thịt nằm trong kho dự trữ không quá 4 tháng.

Mới đây, một người dùng mạng xã hội Weibo của Trung Quốc cho biết đã mua thịt lợn từ kho dự trữ quốc gia tại một siêu thị gần nhà. Giá loại thịt lợn này rẻ hơn so với thịt lợn tươi, song theo người này, chất lượng thịt không hề tệ, thịt cũng không bị ôi.

Theo Minh Phương/Dân trí

Nguồn NYT, SCMP