U não là bệnh ảnh hưởng đến cả nam và nữ ở mọi lứa tuổi và chủng tộc. Trong số những bệnh nhân nổi tiếng nhất có thượng nghị sĩ John McCain được chẩn đoán mắc bệnh ung thư não vào năm 2017.
Tại sao u não lại nguy hiểm?
Có hơn 120 loại khối u não và hệ thần kinh trung ương, từ lành tính đến ác tính, theo Hội Ung thư não Mỹ. U màng não (meningioma)đa phần là lành tính và hầu hết bệnh nhân sẽ tiếp tục sống bình thường.
U nguyên bào đệm (glioblastoma) - khối u mà ông McCain đã được điều trị trước khi qua đời vào năm 2018 - là loại u não ác tính phổ biến nhất và nguy hiểm nhất ở người lớn. Tỷ lệ sống thêm trung bình là khoảng 15 tháng.
Tất cả các khối u đều phải được điều trị vì não nằm trong một không gian giới hạn không thể nới rộng được. Ngay cả một khối u “lành tính” cũng có thể chèn ép và làm tổn thương mô não xung quanh.
Tại sao u não hình thành?
Đa phần thì đây là một sự kiện ngẫu nhiên. Sai sót trong phân chia tế bào có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Rất may, nó khá hiếm.
Khối u não chủ yếu tấn công những người không có tiền sử gia đình. Hiện chưa có cách nào để giảm nguy cơ. Điều quan trọng nhất bạn có thể làm là không bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo.
Những tổn thương khác nhau có các lựa chọn điều trị và tiên lượng khác nhau, và triệu chứng có thể phụ thuộc vào vị trí của khối u trong não.
Nhưng một số dấu hiệu sau có thể làm cho bác sĩ phẫu thuật thần kinh đặc biệt quan tâm:
1. Đau đầu ngày càng tăng
Ở một người trước đó khỏe mạnh, những cơn đau đầu tăng lên cả về tần suất và cường độ - đặc biệt nếu kèm theo buồn nôn và nôn - là triệu chứng phổ biến nhất. Chúng có thể không liên tục hoặc ít nghiêm trọng hơn, nhưng diễn ra trong thời gian dài. Điều này gợi ý tình trạng tăng áp lực nội sọ, cho thấy có một thứ gì đó đang phát triển trong não.
Triệu chứng kinh điển là đau đầu nhiều hơn vào sáng sớm khi thức dậy, nhưng không phải lúc nào cũng như vậy. Đôi khi, một số vùng ở đầu bị đau nhiều hơn những vùng khác.
Đau đầu do khối u đang phát triển thường không đáp ứng với các loại thuốc đau đầu như aspirin. Và đại đa số các cơn đau đầu không phải là do u não.
Ai cũng bị đau đầu, vì vậy nếu bạn bị đau đầu thì cũng không nên lo lắng về u não, tuy nhiên những cơn đau đầu dai dẳng, tồi tệ đi kèm với các triệu chứng khác cần phải kiểm tra.
2. Yếu, tê hoặc vấn đề thăng bằng
Một người có thể đột nhiên gặp khó khăn trong việc đi lại hoặc giữ thăng bằng. Bạn có thể nhận thấy những thay đổi về cử động ở một bên của cơ thể hoặc một chi. Điều đó có thể biểu hiện như sự vụng về - vid dụ làm rơi đồ khi đang cầm bằng tay phải, không thể buộc giày hoặc cài cúc áo.
3. Thay đổi thị lực
Các dấu hiệu có thể bao gồm nhìn mờ, nhìn đôi, cực kỳ nhạy cảm với ánh sáng hoặc khó chịu kèm theo nhiều chuyển động của mắt.
Khối u não cũng có thể chặn các sợi thần kinh nối mắt với phía sau não, gây thiếu hụt thị trường - hoặc nhìn thấy những đốm đen. Bạn có thể đột nhiên bắt đầu va vào tường hoặc các vật thể khác vì không còn nhìn thấy chúng nữa.
4. Động kinh
Không phải tất cả các cơn động kinh đều có nghĩa là khối u, nhưng khối u chắc chắn có thể gây ra cơn động kinh.
5. Lú lẫn hoặc thay đổi trạng thái tinh thần
Gia đình có thể nhận thấy những thay đổi kín đáo nhưng khác thường trong hành vi của người bệnh, ví dụ như quên tắt bếp trong khi trước đây chưa từng như vậy, hoặc bị lạc đường trên con đường quen thuộc.
Khối u não cũng có thể gây ra những thay đổi về tính cách ở người bệnh, biến người bạn đời mà bạn yêu thương thành một người xa lạ hung hăng và hay cãi cọ; hoặc biến một trụ cột của gia đình thành một người thờ ơ và không quan tâm.
Điều trị
Bệnh nhân có khối u ác tính, như u nguyên bào thần kinh đệm, sẽ được phẫu thuật để loại bỏ khối u có thể nhìn thấy, sau đó được xạ trị và hóa trị. Khối u lành tính có thể chỉ cần phẫu thuật. Bệnh nhân u nguyên bào thần kinh đệm có thể sử dụng Optune - một thiết bị giống như chiếc mũ phát dòng điện liều thấp qua não và giúp cải thiện khả năng sống. Nhưng rất cần có thêm những tiến bộ trong lĩnh vực này, vì nó đang tụt hậu so với các bệnh ung thư khác.
Tuy nhiên, các bác sĩ vẫn đang tiếp tục nghiên cứu.
Mặc dù chẩn đoán về khối u não là rất đáng sợ, nhưng hy vọng cũng đang nhiều hơn bao giờ hết.
Theo Cẩm Tú/Dân Trí