Gần đây có rất nhiều vụ việc về trẻ vị thành niên sinh con, ví dụ như ở Bắc Giang có vụ việc nữ sinh lớp 7 tự sinh con trong nhà vệ sinh, hay ở Phú Thọ có vụ việc bé gái 11 tuổi sinh con. Việc này gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự thiếu hiểu biết pháp luật, đồng thời là bài học cho các bậc phụ huynh về việc giáo dục, quản lý con cái ở tuổi dậy thì. Vậy pháp luật quy định như thế nào về trường hợp này? Luật sư Đinh Trọng Khôi – Trưởng Văn phòng Luật sư Prolaf Bắc Giang sẽ thông tin, tư vấn và giải đáp những câu hỏi liên quan đến việc quan hệ với trẻ vị thành niên và hình phạt với các tội danh này.

Luật sư Đinh Trọng Khôi – Trưởng Văn phòng Luật sư Prolaf Bắc Giang

Theo Luật sư thì tuổi nào được phép quan hệ tình dục?

LS Đinh Trọng Khôi: Luật hiện nay không có quy định về tuổi quan hệ tình dục mà chỉ có quy định về tuổi kết hôn. Cụ thể là 20 tuổi đối với nam và 18 tuổi đối với nữ. Đây được coi là độ tuổi để con người phát triển hoàn thiện về mặt sinh học và tâm lý, xã hội để đủ điều kiện xây dựng, phát triển gia đình.

Tuy nhiên thông qua một số quy định trong Bộ luật hình sự năm 2015 về các tội danh liên quan đến việc quan hệ tình dục với người dưới 16 tuổi mà có thể nhận định rằng, người từ đủ 16 tuổi tự nguyện quan hệ tình dục thi không vi phạm pháp luật.

Trường hợp quan hệ tình dục với người dưới 16 tuổi thì có thể phải chịu trách nhiệm gì về mặt pháp luật?

LS Đinh Trọng Khôi: Hiện nay bộ luật dân sự quy định về một số tội danh liên quan đến việc quan hệ tính dục với người dưới 16 tuổi như sau:

        + Nếu giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục với người dưới 13 tuổi thì được coi là hành vi hiếp dâm người dưới 16 tuổi, bất kể là nạn nhân có tự nguyện hay không.

Với hành vi này, tùy vào tính chất và mức độ hành vi mà có thể bị ngồi tù từ 7 năm trở lên, thậm chí có trường hợp bị xử phạt đến mức chung thân hoặc tử hình (ví dụ như nạn nhân dưới 10 tuổi)

        + Nếu giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì có thể bị truy tố vào 1 trong 2 tội danh, đó là:

        - Hiếp dâm người dưới 16 tuổi nếu nạn nhân không tự nguyện. Tôi này sẽ bị xử phạt ít nhất là 7 năm tù, và tùy vào tình tiết có thể bị 20 năm tù, chung thân hoặc tử hình.

       - Hoặc tội danh giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, nếu nạn nhân tự nguyện quan hệ. Tội danh này thì nhẹ hơn tội danh hiếp dâm kể trên, tuy nhiên cũng bị xử phạt ít nhất 1 năm tù, tùy từng trường hợp có thể lên đến 10 năm tù (ví dụ như phạm tội từ 2 lần trở lên hoặc làm nạn nhân có thai)

Còn một số tội danh khác như dâm ô với người dưới 16 tuổi, hoặc cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi cũng là những hành vi sẽ bị truy cứu về trách nhiệm hình sự

Nếu thuộc các trường hợp kể trên, nhưng 2 bên bằng tuổi nhau và tự nguyện quan hệ thì bên nào sẽ bị xử lý?

LS Đinh Trọng Khôi: Liên quan đến vấn đề này thì Bộ luật hình sự quy định về tuổi chịu trách nhiệm hình sự.

      + Nếu người phạm tội chưa đủ 14 tuổi thì không phải chịu trách nhiệm hình sự. Ví dụ như 2 bên nam nữ cùng dưới 13 tuổi có phát sinh quan hệ với nhau thì không bên nào phải chịu trách nhiệm hình sự.

      + Người đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thì chỉ phải chịu trách nhiệm với một số tội danh nhất định, bao gồm:

         - Hiếp dâm người dưới 16 tuổi: ví dụ như nam 14 tuổi quan hệ với nữ chưa được 13 tuổi thì sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này

         - Một số tội khác như tội hiếp dâm hoặc cưỡng dâm người đủ 13 tuổi đến 16 tuổi, tội này dựa trên việc ép buộc quan hệ nên tôi không phân tích sâu về vấn đề này

      + Nếu người đủ 16 tuổi trở lên sẽ chịu trách nhiệm về mọi hành vi.

Luật sư có đề cập đến hành vi giao cấu hoặc quan hệ tình dục khác, luật sư có thể giải thích thông tin cụ thể về trường hợp này?

LS Đinh Trọng Khôi: Nhiều người nghĩ cứ phải giao cấu, tức là có hành vi bộ phận sinh dục nam đưa vào bộ phận sinh dục nữ thì mới coi là phạm tội. Tuy nhiên Bộ luật hình sự quy định về các tội danh đều là giao cấu và các hành vi quan hệ tình dục khác.

      Theo Nghị quyết 06/2019/NQ-HĐTP quy định hành vi quan hệ tình dục khác trong Bộ luật hình sự: là hành vi của những người cùng giới tính hay khác giới tính sử dụng bộ phận sinh dục nam, bộ phận khác trên cơ thể (ví dụ: ngón tay, ngón chân, lưỡi...), dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, miệng, hậu môn của người khác với bất kỳ mức độ xâm nhập nào thì đều được coi là hành vi quan hệ tình dục khác. Quy định này theo luật sư đánh giá là khá rộng, nhưng rất toàn diện và phù hợp với các dạng hành vi quan hệ trên thực tế.

BGTV