Theo quy định tại Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, trước ngày 01/01/2018, mức lương hưu hàng tháng của người lao động được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) tương ứng với 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm thì tính thêm 3% đối với nữ; mức tối đa là 75%. Từ 01/01/2018, mức lương hưu hàng tháng của người lao động vẫn được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH và tương ứng với số năm đóng bảo hiểm xã hội. Tuy nhiên, lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi, số năm đóng BHXH được tính 15 năm. Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng, lao động nữ sẽ được tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.

Như vậy, từ thời điểm 01/01/2018, giảm tỷ lệ hưởng lương hưu từ 3% xuống còn 2%/năm đối với lao động nữ đóng BHXH từ năm thứ 16. Điều này có nghĩa là, nếu lao động nữ đóng BHXH đủ 25 năm, nghỉ hưu trước ngày 01/01/2018 sẽ được hưởng tối đa 75%. Nghỉ hưu từ ngày 01/01/2018 trở đi, những lao động nữ này chỉ được hưởng mức lương hưu tối đa là 65%. Do đó, theo quyết định mới, nếu muốn được hưởng mức lương hưu tối đa là 75%, lao động nữ sẽ phải tham gia đóng BHXH đủ 30 năm (tăng thêm 05 năm so với trước khi điều chỉnh).

Sự thay đổi trong cách tính lương hưu cho người lao động này đã tác động không nhỏ đến lao động nữ. Khi thời điểm áp dụng cách tính lương hưu mới đang đến gần, câu chuyện này một lần nữa khiến người lao động nữ không khỏi lo lắng.

Từ 1/1/2018 lao động nữ phải có đủ 30 năm đóng BHXH mới được hưởng đủ 75% lương, trong khi đó nam giới lại có lộ trình đến 2023. (Ảnh: Thùy Liên/BGTV)

Chị Nguyễn Thị Bình (TP Bắc Giang) cho biết, theo quy định tháng 3/2018 chị sẽ đủ 55 tuổi và nghỉ hưu theo chế độ sau gần 25 năm công tác (đóng BHXH), và theo quy định mới từ 1/1/2018, chị chỉ được hưởng 65% lương vì chưa đủ 30 năm đóng BHXH. Nếu chị nghỉ năm 2017, chị sẽ được hưởng 75% lương. “Đã là nữ đi làm chịu vất vả, giờ áp dụng tính lương hưu mới thế này phụ nữ chúng tôi thiệt đơn thiệt kép. Theo cách tính lương hưu mới thì chỉ sau một đêm, từ 31/12/2017 đến 1/1/2018, cũng là phụ nữ có cùng số năm công tác là 25 năm, chỉ chênh nhau một ngày đã bị mất 10% lương”, chị Bình tâm sự.

Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ nữ tham gia vào lực lượng lao động cao nhất thế giới. Theo thống kê, lao động nữ chiếm 51% lực lượng lao động ở Việt Nam. Không thua kém nam giới, lao động nữ tại Việt Nam tham gia tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Sự giảm tỷ lệ lương hưu, tăng thời gian đóng BHXH là một sự thiệt thòi lớn đối với lao động nữ.

Thực tế cho thấy, đóng BHXH đủ 20 năm để được lương hưu theo quy định hiện hành đã là điều khá khó khăn với lao động nữ, nếu đóng đủ 30 năm mới được hưởng mức tối đa 75% lại càng khó khăn hơn rất nhiều.

Lao động nữ ở Việt Nam chiếm đến 51%, do vậy sự giảm tỷ lệ lương hưu, tăng thời gian đóng BHXH là một sự thiệt thòi lớn đối với lao động nữ. (Ảnh: Thùy Liên/BGTV)

Theo quy định mới, đối với lao động nam có lộ trình từ năm 2018 đến năm 2023, vậy tại sao đối với lao động nữ không thực hiện lộ trình như nam? điều này sẽ giảm bớt được những thiệt thòi cho lao động nữ hiện tại.

Việc thay đổi cách tính lương hưu từ 1/1/2018 đang là một trong những nguyên nhân của việc nhiều người lao động lựa chọn nhận BHXH một lần thay vì đợi để hưởng lương hưu. Theo thống kê của BHXH Việt Nam, trong 4 năm qua, số lao động xin lĩnh BHXH một lần là khoảng 2,5 triệu người. Trong đó, năm 2016, số người lĩnh BHXH một lần là 665.000 người. Dự kiến năm 2017, con số này sẽ sẽ còn tăng cao hơn.

Nhận BHXH một lần với số tiền có thể lên đến trăm triệu, số tiền này có thể giúp người lao động giải quyết được những nhu cầu trước mắt, nhưng về lâu dài, quyền lợi của người tham gia BHXH sẽ bị ảnh hưởng.

Để khắc phục những tồn tại bất cập nêu trên, nhiều ý kiến cho rằng cần phải xem xét, sửa đổi Điều 56 và Điều 74 Luật BHXH 2014 theo hướng điều chỉnh cách tính tỉ lệ hưởng lương hưu của nữ theo lộ trình nâng dần, đây cũng là cách để đạt được mục đích bình đẳng giới và hạn chế “sốc” và giảm bớt sự thiệt thòi cho lao động nữ.

PV/BGTV