Mới đây, cộng đồng mạng chia sẻ câu chuyện của cô giáo Trương Thị Lan khiến nhiều người bức xúc, hiểu chưa đúng về việc tham gia BHXH. Cụ thể, sau 37 năm công tác với 22 năm 8 tháng đóng BHXH, cô giáo Trương  Thị  Lan  (Hà  Tĩnh) khóc không thành tiếng khi cầm quyết định nghỉ hưu với mức lương hưu 1,3 triệu đồng/tháng.

Cô giáo Trương Thị Lan bật khóc khi cầm tờ quyết định nghỉ hưu với mức lương 1,3 triệu đồng/tháng.

Về vấn đề này, VOV.VN trao đổi với lãnh đạo BHXH tỉnh Hà Tĩnh, thì được giải thích như sau: Bà Trương Thị Lan, có quá trình công tác có đóng BHXH từ 01/1995 đến tháng 8/2017, với tổng thời gian tham gia BHXH là 22 năm 8 tháng. Mức đóng BHXH: Từ tháng 1/1995 đến 12/2012 là giáo viên hợp đồng, truy đóng và đóng BHXH bắt buộc theo Công văn số 3658/BHXH-BT của BHXH Việt Nam, mức đóng mức tiển lương tối thiểu chung từng thời kỳ. Từ 1/2013 đến tháng 6/2013 mức lương 3,06; từ 7/2013 đến 12/2013 mức lương 2,86; từ tháng 12/2015 mức lương 3,06; từ tháng 1/2016 đến 12/2016 mức lương 3,26; từ tháng 1/2017 đến tháng 8/2017 mức lương 3,46.

Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH để tính lương hưu:

Theo quy định tại Khoản 3, Điều 62 Luật BHXH thì bà Lan vừa có thời gian đóng BHXH thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định vừa có thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định nên khi tính lương bình quân tháng đóng BHXH chung của các thời gian, trong đó thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do nhà nước quy định được tính bình quân tiền lương tháng đóng BHXH theo quy định tại khoản 1, Điều 62 Luật BHXH. Cụ thể: Từ tháng 1/1995 đến tháng 12/2012 đóng BHXH theo mức tiền lương do người sử dụng lao động quyết định (đóng BHXH theo mức lương tối thiểu chung từng thời kỳ), tổng thời gian: 216 tháng, với tổng số tiền sau khi đã được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng của từng thời kỳ theo quy định của Chính phủ là: 249.818.200 đồng. Từ tháng 1/2013 đến 8/2017, tổng số tháng 56 tháng, đóng, với mức lương bình quân của các tháng đóng BHXH theo hệ số tiền lương do Nhà nước quy định cộng với thâm niên ngành là: 247.728.260 đồng.

Mức lương bình quân là: 249.818.200 + 247.728.260   

                                                 216  + 56                       =     1.829.215 đồng

Tính tỷ lệ lương hưu: Theo Khoản 1, Điều 56 Luật BHXH: 15 năm đóng BHXH được tính bằng 45% sau đó cứ thêm 1 năm được tính bằng 2% đối với nam, 3% đối với nữ. Bà Lan đóng BHXH 22 năm 8 tháng được tính như sau: 15 năm tính bằng 45% , thêm 7 năm tính bằng 21%, 8 tháng được tính bằng 1 năm bằng 3%. Mức lương hưu hàng tháng là 45+21+3= 69%

Như vậy: Mức lương hưu hàng tháng của bà Lan: 1.829.215 * 69% = 1.262.158 đồng được bù bằng mức lương cơ sở là: 1.300.000 đồng/ tháng.

“Căn cứ các quy định của Nhà nước thì BHXH tỉnh Hà Tĩnh tính mức tiền lương hưu hàng tháng đối với bà Trương Thị Lan là hoàn toàn đúng quy định” – BHXH Hà Tĩnh khẳng định.

Vì sao giáo viên mầm non đều có lương hưu thấp?

Tiền lương hưu phụ thuộc vào 2 yếu tố đó là: Mức tiền lương tham gia BHXH và Thời gian tham gia BHXH

Căn cứ theo quy định của pháp luật, trước năm 1999, giáo viên ở các cơ sở giáo dục mầm non ngoài công lập không thuộc diện tham gia BHXH. Từ năm 1999 trở lại đây, Nhà nước có chính sách quy định giáo viên mầm non ngoài công lập có ký hợp đồng lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Tuy nhiên, trong thực tế, phải vài năm sau đó, giáo viên mầm non ngoài công lập mới chính thức đăng ký tham gia và đóng BHXH cho cơ quan BHXH.

Do đó, những giáo viên mầm non hết tuổi lao động vào giai đoạn 2011-2014 thực tế chỉ từ 10-15 năm đóng BHXH. Lúc này, họ chỉ đủ điều kiện hưởng BHXH một lần chứ không đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng.

Với những giáo viên nghỉ hưu vào giai đoạn 2011-2014, họ sẽ có từ 16-20 năm đóng BHXH bắt buộc. Tuy nhiên, phần lớn trong số họ vẫn không đủ điều kiện để hưởng lương hưu hàng tháng.

Đến năm 2011, Nhà nước tiếp tục có chính sách hỗ trợ một phần kinh phí đóng BHXH tự nguyện cho giáo viên mầm non chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu háng tháng. Trên cơ sở đó, giáo viên mầm non tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện từ năm 2011; đến hết năm 2014, họ có vừa đủ 20 năm đóng BHXH, đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng.

Như vậy, với các chính sách và việc tạo nguồn hỗ trợ của Nhà nước cũng như quá trình tham gia đóng góp của bản thân người lao động, giáo viên mầm non ngoài công lập từ chỗ không thuộc đối tượng tham gia BHXH đã thuộc diện tham gia BHXH, từ chỗ chỉ đủ điều kiện hưởng BHXH một lần đã tích lũy đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng.

Về nguyên nhân khiến mức lương hưu của nhóm giáo viên mầm non lại thấp, BHXH Hà Tĩnh giải thích là do tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của giáo viên mầm non thấp, dẫn đến lương hưu được tính trên nền tiền lương này thấp. Do thời gian đóng BHXH của giáo viên mầm non ngắn, khiến tỷ lệ hưởng lương hưu thấp./.  

Vũ Hạnh/VOV.VN