Sáng nay (12/11), Quốc hội dành thời gian buổi sáng để thảo luận tại hội trường về Báo cáo nghiên cứu khả thi về dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1. Các đại biểu ủng hộ việc sử dụng vốn đầu tư doanh nghiệp trong nước, kết hợp nguồn xã hội hóa dưới hình thức công tư, tuy nhiên thay vì chỉ định thầu thì có thể cân nhắc việc lập tổ hợp tập đoàn làm sân bay Long Thành.

Khả năng huy động hàng tỷ USD thế nào?

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (đoàn Lạng Sơn) bày tỏ nhất trí với việc sử dụng vốn đầu tư doanh nghiệp trong nước, kết hợp nguồn xã hội hóa dưới hình thức công tư về nguồn vốn và khả năng huy động vốn, hiệu quả tính toán. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ rõ hơn về khả năng huy động vốn đối với các tổ chức đã cam kết hoặc thỏa thuận; tác động của việc huy động vốn này đến các hoạt động cho vay khác trong phát triển kinh tế cũng như tác động đến trần nợ công đối với các khoản vay yêu cầu Chính phủ bảo lãnh.

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (đoàn Lạng Sơn)

Đại biểu đoàn Lạng Sơn băn khoăn: Theo tờ trình, Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (ACV) có năng lực tài chính lành mạnh, có nguồn thu sẵn sàng của 21 cảng hàng không, để bù đắp thiếu hụt dòng tiền. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, chỉ có 8/21 cảng hàng không nội địa có thu đủ chi và có lãi. Điều này đồng nghĩa với việc 13/21 cảng hàng không còn lại vẫn phải bù lỗ và chưa thể đóng góp nguồn vốn cho ACV trong tương lai gần.

Vốn đầu tư cảng hàng không quốc tế Long Thành xác định trong báo cáo tiền khả thi là 16 tỷ USD. Trong giai đoạn 1 xác định là 4,779 tỷ USD. Hiện có chưa có con số khái toán tổng đầu tư cho cả 3 giai đoạn là bao nhiêu.

“Với số vốn dự kiến gần 5 tỷ USD có thể huy động được từ các nguồn vốn khác, nhưng với 11 tỷ USD tiếp theo, khả năng huy động sẽ như thế nào? Đề nghị làm rõ hơn vấn đề này. Nếu không thu xếp được vốn, đồng nghĩa với việc triển khai hoàn thành cả công trình sẽ chậm tiến độ ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của công trình”, ông Thành kiến nghị.

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành nêu ví dụ, tổng mức đầu 2 công trình sân bay hiện đại mới vận hành năm 2019 là sân bay Đại Hưng (Bắc Kinh, Trung Quốc) diện tích 4.700ha (tương đương với Long Thành), với thiết kế 7 đường băng, công suất 100 triệu lượt hành khách và 4 triệu tấn hàng hóa, vốn đầu tư chỉ có 11,5 tỷ USD; Sân bay Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) thiết kế 4 đường băng, công suất 90 triệu lượt hành khách, vốn đầu tư chỉ có 12 tỷ USD. Trong khi sân bay Long Thành chỉ có hai đường băng, 100 triệu lượt hành khách, 5 triệu tấn hàng hóa và vốn đầu tư là 16 tỷ USD.

“Tôi cho rằng cần được xem xét so sánh kỹ lưỡng hơn trong tính toán hiệu quả tài chính”, đại biểu Nguyễn Lâm Thành kiến nghị.

Cần thành lập tổ hợp tập đoàn thực hiện sân bay Long Thành

Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) cũng đánh giá rất cao chủ trương của Chính phủ không mời thầu quốc tế đối với dự án sân bay quốc tế Long Thành, để đảm bảo vấn đề an ninh quốc phòng và tạo cơ hội cho các nhà đầu tư trong nước. Ông cũng bày tỏ đồng tình cao đối với Nghị quyết của Quốc hội giao Chính phủ lựa chọn nhà đầu tư theo đúng quy định của pháp luật nhân.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội)

Theo đại biểu Hoàng Văn Cường, nếu như giao trực tiếp cho ACV không qua đấu thầu có thể tiết kiệm được khoảng 1,5 năm triển khai dự án. Tuy nhiên, nếu đứng trên góc nhìn tổng thể toàn bộ quá trình triển khai dự án, thì thời gian chưa chắc được rút gọn.

Đại biểu phân tích, bản thân ACV là một doanh nghiệp cổ phần nhưng Nhà nước nắm cổ phần chi phối. Như vậy, về nguyên tắc, bất kể một hạng mục công trình nào khi triển khai đều phải thông qua đấu thầu. Với tổng mức đầu tư cả dự án là 330.000 tỷ đồng, giai đoạn 1 là 110.000 tỷ đồng, sẽ có rất nhiều gói thầu phải triển khai đấu thầu trong giai đoạn thực hiện. Trong khi đó, nếu giai đoạn thực hiện này là nhà đầu tư tư nhân, sẽ không mất thời gian đấu thầu nữa.

“Một trong những lý do khiến giải ngân vốn đầu tư công chậm là vì mất nhiều thời gian cho việc thực hiện chuẩn bị những gói thầu nhỏ trong quá trình triển khai dự án. Trong khi đó, mới đây tư nhân có thể xây dựng sân bay Vân Đồn chỉ mất 2 năm. Đấy là nhờ không phải thực hiện các thủ tục về đấu thầu như đầu tư công”, ông Cường dẫn chứng và đề nghị cần phải rút kinh nghiệm từ 12 đại dự án thua lỗ khi giao cho các doanh nghiệp nhà nước đầu tư dự án có tính chất kinh doanh.

Vị đại biểu này đề xuất cần thuê đơn vị tư vấn để thiết kế và thẩm định dự án này thật sự chi tiết từ phương án thiết kế đến tổng mức đầu tư cho cả dự án. Từ hạng mục dự án, cơ chế vận hành dự án để kêu gọi những nhà đầu tư quan tâm đầu tư vào, đồng thời cũng là cơ sở để sau này chúng ta sẽ giám sát xem những nhà đầu tư thực hiện theo đúng chủ trương cũng như mục tiêu xây dựng lên sân bay hiện đại hay không.

“Chính phủ nên kêu gọi các tập đoàn tư nhân có năng lực, có mong muốn, nguyện vọng quan tâm đầu tư các hạng mục cùng ngồi lại với nhau. Trong đó, ACV là hạt nhân để liên kết những nhà đầu tư này, hình thành một tập đoàn đầu tư theo dạng một tổ hợp đầu tư như mô hình công suất chung, mà trên thế giới hiện nay đang phát triển khá phổ biến”, đại biểu Cường đề xuất và cho rằng với mô hình tổ hợp như thế sẽ khai thác được sức mạnh của các tập đoàn tư nhân, đồng thời phát huy được vị thế của ACV là trụ cột trong việc quản lý điều hành hệ thống này./.

Theo Vân Anh/VOV.VN