Khổ sở ngăn con học chữ trước

Thời điểm này, mùa nhập học đang đến gần, ở nhiều nơi, các lớp học chữ trước khi vào lớp 1 lại sôi động hơn bất cứ lúc nào. Như ở TPHCM, các điểm dạy chữ trước nhan nhản khắp mọi ngóc ngách thường ở quy mô nhỏ lớp từ vài trẻ đến vài chục trẻ được cô giáo uốn nắn từng nét chữ.

Trong "cơn bão" học chữ trước khi vào lớp 1 ngày càng lan rộng này, có những phụ huynh đi ngược để bảo vệ con trở thành những người chống đối và gặp không ít áp lực từ người xung quanh, người thân trong gia đình.

Một lớp học chữ trước khi vào lớp 1 ở TPHCM

Không dám nhận mình là người tân tiến hay không chạy theo phong trào nhưng chị Lê Ngọc Ánh, nhà ở quận 11 luôn cố gắng bình thường hóa chuyện học hành của con nhỏ. Chị xác định, vào lớp 1, trước sau gì rồi con cũng biết viết, biết đọc nên không có gì phải vội, phải học chữ trước làm gì. Trong khi nhiều cháu nhỏ 4 - 5 tuổi đang "cày" miệt mài ở các lớp học chữ thì bé nhà chị vẫn còn tung tăng dù chỉ vài tuần nữa là vào lớp 1.

Con thoải mái bao nhiêu thì mẹ "đau đầu" bấy nhiêu. Suy nghĩ không cho con học trước của chị Ánh trái hẳn với bạn bè, đồng nghiệp. Nhiều người cảnh báo chị, bé không biết chữ trước thì vào lớp 1 sẽ bị cô giáo phân biệt, không quan tâm và rất khó theo kịp bạn bè. Chị Ánh bác bỏ điều này thì bị cho là “tinh vi”.

Nhưng áp lực lớn nhất là từ chính người thân trong gia đình. Nhiều năm nay, suy nghĩ của chị đã bị phản đối. Và càng căng thẳng từ đầu mùa hè này, khi con chuẩn bị vào lớp 1. Phải nói rằng, ngày nào ông bà nội cũng lôi ra nói, thậm chí là chửi bới "mẹ ngu dốt". Chị đưa các bài báo, các thông tin khoa học về việc không nên học chữ trước đều bị gạt đi vì “mấy đứa bằng cu Tin giờ đọc viết lèo lèo”.

“Tôi đang làm điều bình thường cho con lại trở nên bất thường. Nhiều khi cũng tặc lưỡi, để con đi học cho xong nhưng nếu tôi đầu hàng thì chẳng khác nào biết hại con mà vẫn làm”, chị Ánh nói.

Trong tình cảnh tương tự, những tháng qua, gia đình chị Nguyễn Ngọc Chín, ở P.16, Gò Vấp căng thẳng vì quyết tâm không cho con học chữ trước của chị. Chồng chị, ông bà nội và cả anh em họ hàng lắc đầu, phản đối việc con chị giữa tháng 8 này nhập học nhưng chưa biết viết, biết đọc.

Chị nói rõ lập trường, con sẽ không học viết, học đọc trước mà chờ vào lớp 1, không cần phải vội. Điều chị buồn lòng nhất là mọi người, có thể nói chị không được liền quay sang “miệt thị” bé Nấm. Ông bà chê, sau này đi học dốt nhất lớp, bị cô giáo ghét nhất lớp. Đến chồng chị cũng nói vợ “dở người” nên muốn biến con thành “người dở”.

Người mẹ nghẹn ngào: “Con có thua kém thì cũng không do chưa biết đọc, biết chữ trước mà bởi thái độ, kỳ thị của mọi người”. Chính điều này làm chị lo ngại, khi vào lớp con bị giáo viên phân biệt.

Không áp lực việc học với con, không đặt mục tiêu con phải bằng bạn bằng bè nên chị Trần Ngọc Hiền, ở Thủ Đức, TPHCM cũng xác định, học đến đâu, biết đến đấy. Mọi người xung quanh nói ra nói vào, chị đều lờ đi, cố gắng trì hoãn cho đến khi con vào năm học mới.

Thế nhưng, mới đây chị điếng người khi cậu con trai khóc lóc khổ sở vì ghét phải đi học chữ. Hóa ra, lâu nay, cứ vào sáng thứ 7, khi chị đi làm là chồng chị “lén” gửi con đến lớp học chữ tổ chức ở trong chung cư. Giờ chị mới biết, gần 2 tháng nay, lịch vui chơi, đi bơi sau giờ học của con chị đã “lén” chuyển thành lịch học chữ.

“Tôi đi làm về trễ nên ông bà đón cháu. Hóa ra, chồng tôi đã gửi con cho cô giáo dạy chữ ngay sau giờ học. Cháu học trễ, đọc chậm, viết chậm nên thường bị cô phạt ngồi riêng một góc để học nên giờ sợ lắm”, chị Hiền nói như muốn khóc.

Giáo dục tạo ra, phụ huynh phải... đi dập lửa?

Nguyên trưởng phòng Giáo dục tiểu học, Sở GD-ĐT TPHCM chia sẻ, phong trào trẻ phải học chữ trước được "bình thường hóa" nhiều năm gần đây bắt nguồn từ chính ngành giáo dục. Trước đây, một số nơi tổ chức khảo sát đầu vào dựa trên cơ sở học chữ, toán đối với học sinh lớp 1 nên phụ huynh phải chạy theo, buộc phải cho con học chữ trước.

Bà cho hay, đến nay, việc học chữ trước được cảnh báo là nguy hại thế nhưng điều này đã ăn sâu trong tiềm thức của phụ huynh và cả giáo viên. Nhiều giáo viên cho rằng trẻ phải biết chữ trước khi vào lớp 1. Chính điều này, tạo áp lực lên con trẻ và phụ huynh. Chưa kể, phải nói đến nguyên nhân, chương trình học chưa thật sự phù hợp cũng tác động đến việc con trẻ phải biết đọc, biết viết trước, nếu không là "chạy" không kịp.

Trẻ bị áp lực phải biết đọc biết viết trước vì chương trình học và cả tư duy của giáo viên lẫn phụ huynh (Ảnh minh họa)

Không muốn con học chữ trước nhưng gánh đủ áp lực và cả nỗi sợ là tình cảnh của không ít phụ huynh. TS Nguyễn Khánh Trung (Giám đốc Trung tâm Emile Việt Education) chia sẻ, trong các buổi tọa đàm, tư vấn về giáo dục, ông gặp rất nhiều câu hỏi của phụ huynh liên quan đến việc học chữ trước khi vào lớp 1. Trong đó, nhiều phụ huynh biết là không nên học trước, họ thực hiện nhưng lại trở thành người đi ngược, lạc loài.

Theo TS Nguyễn Khánh Trung, trong điều kiện như hiện nay thì chính mỗi phụ huynh phải tạo ra sự thay đổi trước khi chờ hệ thống thay đổi. Họ phải tận dụng mọi cách để hành động, đấu tranh cho điều tốt đẹp của con và chắc chắn quá trình này sẽ gặp rất nhiều cản trở. Nhưng đó là điều mỗi phụ huynh cần phải làm vì biết sai mà im lặng thì chính con mình gánh hậu quả và không thể thay đổi việc sai đang được xem là bình thường.

Phụ huynh cần tìm cách đối thoại với người thân, đối thoại với cả giáo viên và quản lý nhà trường về quan điểm của mình để giảm tối đa các tác động lên con.

Hiện nay, rất nhiều phụ huynh đổ lỗi vì lý do này, lý do nọ nên buộc phải cho con học chữ trước. Như vậy, họ đã chấp nhận cái sai áp lên người con mình. Các chuyên gia giáo dục đều có chung khuyến cáo, việc học chữ trước là không cần thiết, gây nguy hại đến quá trình học tập lâu dài của con trẻ. Việc học là việc cả đời, cần tính bền vững, ai càng vội chạy sớm, đốt cháy giai đoạn thì càng dễ hụt hơi.

Theo Hoài Nam/Dân trí