Từ vụ gian lận điểm thi tại Hà Giang và nghi ngờ sự bất thường ở nhiều địa phương, các chuyên gia, giáo viên và các nhà tâm lý cho rằng đây là một cú sốc rất lớn với học sinh, đặc biệt với các em được nâng điểm.
Bà Bùi Thị An, nguyên đại biểu Quốc hội khóa XIII, cho rằng vụ sửa điểm ở Hà Giang đã làm méo mó sự trung thực của ngành giáo dục. Vụ việc này cũng khiến cho xã hội có cái nhìn tiêu cực về giáo dục, đặc biệt đối với những em được nâng điểm. Các em học sinh còn ít tuổi, nhận thức chưa đầy đủ mà người lớn đã gieo vào đầu các em những suy nghĩ tiêu cực và gian dối.
ThS Đinh Quỳnh Châu, Trưởng Bộ môn tâm lý học giáo dục, Khoa Tâm lý học Trường ĐH Sư phạm TP HCM, cho rằng những thí sinh được nâng điểm ở Hà Giang phải chịu đựng cú sốc tâm lý trong cuộc đời.
Đó là một dạng stress khi rơi từ vị trí cao xuống thấp, đặc biệt là cảm giác xấu hổ khi bị mọi người đánh giá. "Do các em đã đủ lớn để biết phải xử sự như thế nào nên có thể sẽ sốc vì khi đối diện sự thật và lo âu mọi người sẽ nhìn nhận, đánh giá con người mình như thế nào?".
Theo đó, các em cũng cảm thấy mình đã làm điều sai trái vì lẽ ra khi thấy điểm cao hơn thực lực mình quá nhiều phải lên tiếng. Từ đó, lương tâm cắn rứt vì cảm giác mình là người thông đồng trong vụ việc này. Đây sẽ là bước vấp ngã đầu đời khiến các em cảm thấy ám ảnh trong thời gian tới. "Về việc có ảnh hưởng lâu dài không, có gây trầm cảm hay ảnh hưởng tương lai không, chúng ta chưa thể khẳng định được. Điều này tùy thuộc vào nguồn hỗ trợ và môi trường sống của các em. Nếu có nguồn hỗ trợ tốt, các em sẽ lấy lại được sự tự tin" - cô Châu nói.
ThS Châu cho rằng trên mạng xã hội hiện nay đang có rất nhiều ảnh, bài hát chế liên quan vụ việc. Những bức ảnh, câu nói này mục đích áp lực khiến Bộ GD-ĐT vào cuộc điều tra vụ việc nhưng đồng thời cũng "vơ đũa cả nắm", lôi kéo gây ảnh hưởng tâm lý những thí sinh khác ở các tỉnh diễn ra tiêu cực đã trải qua cuộc thi hoặc chưa thi. "Chúng ta không nên đánh đồng tất cả thí sinh tạo tâm lý không tốt với những em học hành, thi cử nghiêm túc, trong sáng" - ThS Châu nói.
Một giáo viên dạy văn Trường THPT Gia Định, TP HCM nhìn nhận những học sinh trong vụ bê bối sửa điểm ở Hà Giang (đang lan sang nhiều tỉnh khác) không có gì đáng trách. "Đáng trách là người lớn - những người đã gieo vào đầu các em suy nghĩ không cần học điểm sẽ cao vì đã có ba mẹ lo. Do đó, những đứa trẻ này mới là những người đáng thương nhất" - cô nói.
Cô giáo này cũng bày tỏ nỗi lo ngại khi học trò của mình sẽ mất niềm tin vào thực lực của bản thân sau vụ việc. "Tuổi học sinh là độ tuổi các em chuẩn bị bước vào đời, mà chưa gì hết các em đã bị dội gáo nước lạnh, một bài học phũ phàng từ người lớn, rằng đừng trông chờ vào sự công chính nữa. Không tin vào thực lực của mình, học sinh có thể tin vào cái gì?" - giáo viên này trăn trở.