Đây là những quy định mới trong dự thảo Thông tư quy định chi tiết một số điều của Luật Du lịch, đang được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch lấy ý kiến. Theo các doanh nghiệp trong ngành du lịch, nhiều quy định chưa phù hợp, can thiệp quá sâu, gây khó khăn cho hoạt động kinh doanh của họ.

Thiếu thực tế

Ngoài tiêu chí phải nhận thanh toán bằng thẻ tín dụng, dự thảo quy định phải có ít nhất 50 chỗ ngồi, có bếp thông thoáng... Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch cho rằng việc quy định thêm một số tiêu chuẩn đối như trên với các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch nhằm thể hiện đẳng cấp cao hơn, đáp ứng yêu cầu cao hơn của du khách. Du khách có thể tự do lựa chọn bất cứ cơ sở kinh doanh dịch vụ nào nhưng khi chọn cơ sở kinh doanh có biển hiệu đạt tiêu chuẩn họ sẽ yên tâm hơn. Việc cấp biển hiệu này được làm trên cơ sở tự nguyện nên hoàn toàn không phát sinh thêm thủ tục hành chính gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Du khách nước ngoài đến TP HCM thường thích trải nghiệm các hoạt động giải trí, ẩm thực đường phố. Trong ảnh: Khách nước ngoài ở phố đi bộ Bùi Viện, quận 1. Ảnh: Hoàng Triều

Tuy nhiên, các chuyên gia lẫn doanh nghiệp trong ngành đều tỏ ra không đồng tình với các quy định này. Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng "có ít nhất 50 chỗ ngồi" là một trong những tiêu chí để xét công nhận cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống đạt tiêu chuẩn là chưa hợp lý. Bởi về mặt tính chất, số chỗ ngồi trong cơ sở dịch vụ ăn uống hoàn toàn không phản ánh chất lượng, tiêu chuẩn dịch vụ, thậm chí trong một số trường hợp là ngược lại. Chẳng hạn, cùng một diện tích nhưng nhà hàng muốn bố trí số chỗ ngồi ít để tạo không gian thoáng, phục vụ tốt hơn cho khách hàng nhưng lại không thỏa mãn tiêu chuẩn, trong khi nếu nhà hàng bố trí số chỗ ngồi nhiều sát nhau thì lại đáp ứng.

Ngay cả khi số lượng chỗ ngồi nhiều được cho là cần thiết để đón các khách du lịch theo đoàn thì mức "50 chỗ ngồi" cũng là thiếu căn cứ. Phải chăng các đoàn khách đến Việt Nam trung bình là 50 người/đoàn? Theo VCCI, tiêu chí để đánh giá một nhà hàng đủ điều kiện phục vụ khách du lịch nên dựa vào khả năng đáp ứng các yêu cầu của khách, đặc biệt là khách lẻ không có hướng dẫn viên (có thực đơn tiếng Anh, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, có phòng vệ sinh đạt tiêu chuẩn…) chứ không phải các tiêu chí về quy mô.

Một tiêu chí khác được đưa ra trong dự thảo thông tư để được cấp biển hiệu đạt chất lượng phục vụ du khách là cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, mua sắm phải có thẻ tín dụng. Theo nhiều doanh nghiệp, thẻ tín dụng là loại thẻ mà số người sử dụng khá hạn chế, không phổ biến như thẻ ATM, đặc biệt là tại Việt Nam. Và trên thực tế, khách du lịch, đặc biệt là khách quốc tế, thường không dùng thẻ tín dụng khi sử dụng dịch vụ có giá trị không lớn như ăn uống. Thậm chí, nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ mua sắm, ăn uống có lắp đặt máy cà thẻ (POS) nhưng không sử dụng thường xuyên...

Rất khó đáp ứng

Thực tế, ghi nhận của phóng viên Báo Người Lao Động, hàng loạt cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, mua sắm sẽ không được cấp biển hiệu đủ tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch nếu theo tiêu chí phải có thanh toán bằng thẻ tín dụng và chỗ ngồi ít nhất 50 người. Như tại TP HCM, khu vực trung tâm quận 1, đường Phạm Ngũ Lão - Bùi Viện - Đề Thám... có hàng chục quán ăn, nhà hàng chuyên phục vụ khách du lịch, nhất là khách quốc tế nhưng không phải nơi nào cũng từ 50 chỗ ngồi trở lên. Hay như khu vực phố cổ Hà Nội, để tìm được một nhà hàng, quán ăn, cà phê có từ 50 chỗ ngồi trở lên là điều không dễ dàng, bởi hầu hết quán ở đây đều có diện tích khá nhỏ hẹp và nằm san sát nhau.

Ngày 27-1, tại một quán ăn trên đường Bùi Viện (quận 1), khá nhiều khách đang ngồi ăn sáng, uống nước, trong đó có cả khách nước ngoài. Nhưng diện tích quán ăn này khá nhỏ, chỉ chứa được khoảng 25-30 khách. Theo lời chủ quán, du khách vào quán vì thấy đồ ăn ngon, trải nghiệm không gian của cả khu vực này, nhất là ban đêm, khi phố đi bộ Bùi Viện hoạt động, chứ không hẳn vì quán lớn, nhiều chỗ ngồi...

Tương tự, với tiêu chí về quẹt thẻ tín dụng khi mua sắm ở những cơ sở kinh doanh nhỏ, lẻ, không phải du khách nào cũng thanh toán bằng thẻ tín dụng, nhất là khách nội địa. Thanh toán qua thẻ dù đã phổ biến thời gian qua nhưng để bắt buộc cơ sở kinh doanh dịch vụ mua sắm phải lắp đặt máy POS là chưa phù hợp.

Theo nhiều doanh nghiệp, nếu được cấp biển hiệu cơ sở kinh doanh mua sắm, ăn uống đạt chuẩn sẽ giúp họ thuận lợi hơn trong quảng bá với du khách, tạo sự yên tâm và có thêm lợi thế cạnh tranh. Tuy nhiên, việc đưa ra tiêu chí chưa hợp lý và mang tính chất bắt buộc sẽ khiến các cơ sở kinh doanh dịch vụ mua sắm, ăn uống mất lợi thế vì không đáp ứng được, dù chất lượng dịch vụ là như nhau. 

Bà Trần Thị Bảo Thu, Giám đốc truyền thông và tiếp thị Công ty Du lịch Fiditour: Hãy tập trung vào giá cả và vệ sinh Vài năm gần đây, hệ thống hạ tầng, dịch vụ phục vụ cho du lịch đã cải thiện nhiều và ngày càng phát triển, hiện đã đáp ứng tương đối nhu cầu của du khách nội địa, quốc tế ở các thành phố du lịch lớn. Việc yêu cầu phải có thanh toán bằng thẻ tín dụng và ít nhất 50 chỗ ngồi, theo tôi, là những điều kiện cần để góp phần nâng cấp chất lượng các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống. Các công ty lữ hành hay gặp phải tình huống có nhà hàng nổi tiếng với món ăn ngon, đặc trưng nhưng số chỗ quá ít, không gian chật nên thường xuyên không đáp ứng được nhu cầu của các đoàn khách (dù có thể trước đó khách đã nghe tiếng và muốn thưởng thức). Chưa kể không gian chật chội sẽ ảnh hưởng đến môi trường vệ sinh, tạo tâm lý kém thoải mái cho khách hàng để tận hưởng bữa ăn. Dù vậy, còn một số điểm đến mới phát triển chưa được đầu tư để phục vụ tốt nhu cầu của du khách như đảo Nam Du, một số tuyến khu vực Đông - Tây Bắc… Do đó, với quy định về số chỗ ngồi cho các cơ sở kinh doanh ăn uống đạt chuẩn có thể linh động theo điều kiện địa lý, hạ tầng tại các điểm đến khác nhau. Với những điểm đến còn heo hút, điều kiện này chưa hoàn toàn phù hợp. Quan trọng hơn, tiêu chí cần được quan tâm hàng đầu là an toàn vệ sinh thực phẩm và bán đúng giá. Cần chế tài chặt hơn về vệ sinh an toàn thực phẩm, khung giá bán hợp lý cho du khách nội địa và quốc tế… góp phần cho các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống phát triển chuyên nghiệp hơn, đủ năng lực phục vụ du lịch. Ông Phan Xuân Anh, Chủ tịch HĐQT Công ty Du ngoạn Việt: Tiêu chí gây tranh cãi, không cần thiết Quy định với những cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống phải có ít nhất 50 chỗ ngồi mới đạt chuẩn cấp biển hiệu phục vụ du khách có vẻ như đang can thiệp quá sâu, quá chi tiết vào hoạt động của doanh nghiệp trong ngành du lịch, gây tranh cãi không cần thiết. Bởi tiêu chí chỗ ngồi chỉ là một phần, trong khi còn nhiều tiêu chí quan trọng hơn từ chất lượng thực phẩm, phòng cháy chữa cháy, nhà vệ sinh… Có nhà hàng sang trọng, nhiều chỗ ngồi nhưng chỉ có một nhà vệ sinh khiến du khách phải xếp hàng chờ đợi. Ngay cả quy định sử dụng thẻ tín dụng, trong khi khách châu Âu chủ yếu dùng thẻ tín dụng thì khách châu Á lại không phổ biến. Rất nhiều nhà hàng có lắp đặt máy POS nhưng du khách ít sử dụng nên thường xuyên hư hỏng, không hoạt động tốt. Do đó, không nên đưa ra tiêu chí bắt buộc như trên để được cấp biển hiệu cơ sở du lịch đạt chuẩn. Ông Trần Thế Dũng, Phó Giám đốc Công ty Du lịch Thế Hệ Trẻ: Nên khuyến khích để nâng chất lượng dịch vụ Là doanh nghiệp làm du lịch, bao giờ chúng tôi cũng đưa khách đến nhà hàng, cơ sở ăn uống rộng rãi để tạo cho du khách cảm giác thoải mái. Và thường nhà hàng, quán ăn như vậy sẽ có nhiều hơn 50 chỗ ngồi, nên dùng tiêu chí để xét cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống đạt chuẩn có thể phù hợp. Nhưng thực tế, nhiều điểm đến du lịch ở Sa Pa, nơi chúng tôi thường đưa khách tới, rất nhiều nhà hàng chỉ khoảng 30-40 chỗ ngồi và không có nhiều sự lựa chọn. Do đó, các tiêu chí này có thể đưa vào để khuyến khích các cơ sở, doanh nghiệp nâng chất lượng dịch vụ, phục vụ du khách tốt hơn. Linh Anh ghi

Theo Thái Phương/NLĐO