Rượu nhà làm “hot hàng” dịp Tết

Không chỉ bán nhiều trên thị trường, các loại rượu tự nấu hiện nay được rao bán khá nhiều trên các trang mạng xã hội, facebook cá nhân với đủ loại từ rượu men lá, rượu ngô, rượu nếp…Những loại rượu này vốn được nhiều người sử dụng ưa chuộng vì cho rằng “hợp khẩu vị”, “dân dã”, với giá dao động từ 30.000 – 45.000 đồng/lít tùy loại rượu và nồng độ.

Thói quen, sở thích dùng rượu tự nấu của người dân có từ rất lâu

Theo anh Bình, một hộ nấu rượu tại xã Thanh Hải, Lục Ngạn cho biết, dịp Tết này gia đình anh đã có rất nhiều người đặt hàng vì tâm lý chung của người tiêu dùng vẫn thích các loại rượu được chưng cất theo cách nấu truyền thống vì lo ngại rượu giả, rượu pha cồn công nghiệp tràn lan trên thị trường. “Công đoạn nấu rượu thì cũng nhiều bước từ nấu gạo thành cơm, rồi trải ra bạt cho nguội, sau đó nghiền men, ủ khoảng 3 ngày để cơm lên men, sau đó lại đổ nước vào ủ tiếp đến khi đủ yêu cầu rồi mới đưa ra chưng cất. Dịp Tết này gia đình tôi phải làm đến mấy trăm lít, người ta đặt hàng vừa uống vừa biếu, giờ rượu giả nhiều nên ai cũng sợ, thành ra cũng chuộng rượu tự nấu hơn” – anh Bình cho biết. 

Dịp Tết, các hộ kinh doanh rượu tự nấu "vào mùa" làm ăn

Nhu cầu thị trường lớn, không ít hộ dân có nghề nấu rượu trở nên tất bận hơn hẳn trong dịp Tết gần kề. Tuy nhiên vì những cơ sở nấu rượu trong dân cư đều là tự phát nhỏ lẻ và tự bán ra thị trường trong và ngoài địa bàn sinh sống nên vấn đề đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, kiểm soát quy trình sản xuất, quản lý vận chuyển, đưa ra thị trường của các loại rượu tự nấu này vẫn ngoài tầm kiểm soát của các cơ quan chức năng.

Đáng lo ngại, từ các công đoạn, nguyên liệu sản xuất rượu tự nấu đều không được đảm bảo, không nguồn gốc và hạn dùng, nhiều loại men làm rượu được bày bàn tràn lan từ chợ quê đến chợ thành phố với đủ tên gọi, giá cả khác nhau, không ít loại men được nhập về từ Trung Quốc. Tại các cơ sở nấu rượu đều được chủ cơ sở làm theo kinh nghiệm và tự chế ra các loại dụng nồi chưng cất, rượu nấu ra được bảo quản trong các thùng nhựa, can nhựa... và hoàn toàn không có kiểm định về chất lượng để đảm bảo đúng tiêu chuẩn và độ an toàn.  

Điều kiện chưng cất các loại rượu thủ công nhiều nơi còn rất sơ sài

Ngộ độc “không chừa” loại rượu nào

Để kiểm soát nguồn gốc, chất lượng rượu, nhất là rượu nấu thủ công, Chính phủ đã ban hành Nghị định 94/2012/NĐ-CP quy định về sản xuất, kinh doanh rượu, có hiệu lực từ ngày 1/1/2013. Theo đó, các tổ chức, cá nhân sản xuất rượu thủ công nhằm mục đích kinh doanh phải có giấy phép sản xuất, trên sản phẩm phải dán nhãn mác, đăng ký kinh doanh với chính quyền địa phương… Tuy nhiên, đã 6 năm từ khi Nghị định có hiệu lực song đa phần các hộ nấu rượu thủ công vẫn không biết đến quy định này, do đó tình trạng buôn bán rượu không nhãn mác, không kiểm định vẫn tràn lan tại nhiều nơi trong tỉnh.

Các loại men nấu rượu trên thị trường hiện đa số không có nhãn mác về nguồn gốc, hạn dụng

Những nhận định dựa trên cơ sở khoa học của chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ sinh học phân tích về tác hại của rượu đối với sức khỏe là rất rõ. Tuy nhiên thực tế hiện nay, hầu hết các hộ dân đều nấu rượu theo phương pháp chưng cất thủ công để phục vụ nhu cầu tiêu dùng gia đình, mang đi biếu tặng người quen nên hoàn toàn không thông qua các khâu cấp phép, kiểm tra chất lượng, vệ sinh thực phẩm... Các khâu sản xuất, mà quan trọng nhất là quá trình lên men ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng rượu. Quá trình lên men càng kém thì chất lượng rượu càng bị ảnh hưởng và có thể sinh ra rượu độc, bên cạnh đó khâu bảo quản không đảm bảo như sử dụng thùng, can hay chai lọ bằng nhựa không được dùng trong thực phẩm cũng có thể là nguy cơ ngộ độc vì các chất độc trong thùng nhựa sẽ thôi nhiễm hoà tan vào trong rượu. 

Điều kiện sản xuất không đảm bảo liệu có thể tạo ra những chai rượu an toàn ?!

Theo Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Bắc Giang, các hộ gia đình nấu rượu truyền thống không kinh doanh trên thị trường nhưng vẫn bán rượu cho người thân quen theo kiểu trao tay, một số hộ kinh doanh tạp hóa có bán rượu không có giấy phép kinh doanh bán lẻ rượu, rượu không nguồn gốc. Đây là khó khăn trong việc quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh rượu thủ công. Trong khi đó lực lượng cán bộ quản lý, cán bộ làm công tác an toàn thực phẩm còn mỏng chủ yếu kiêm nhiệm, đặc biệt tuyến xã, phường thị trấn chưa có cán bộ phụ trách an toàn thực phẩm lĩnh vực công thương; địa bàn quản lý rộng, sự hỗ trợ giữa sở, ngành liên quan hạn chế nên việc xử lý càng khó khăn.

Tác hại và nguy cơ từ việc sử dụng rượu bia không còn xa lạ với người dân, song nhiều người uống rượu chỉ cần tiêu chí uống không đau đầu, không phải nhập viện cấp cứu là được. Do đó, công tác tăng cường quản lý và siết chặt hoạt động sản xuất, kinh doanh rượu trên địa bàn cũng chính là việc làm cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho người dân. Và trên hết, mỗi người dân cần nâng cao nhận thức của mình trong việc sử dụng rượu bia, cần tìm hiểu rõ nguồn gốc, xuất xứ của rượu, đồng thời, hạn chế uống rượu là biện pháp để mỗi người tự bảo vệ sức khỏe của mình đặc biệt trong dịp cuối năm để có những ngày lễ Tết vui tươi, trọn vẹn./.

Minh Anh