Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad. (Ảnh: EPA) 

Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad ngày 29/1 đã trả lời câu hỏi của các phóng viên liên quan tới quyết định hủy dự án Đường sắt Bờ biển Phía Đông (ECRL) trị giá 20 tỷ USD trong khuôn khổ Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc.

“Không phải vì chúng tôi không muốn tôn trọng các hợp đồng của chúng tôi, mà bởi vì chúng tôi không đủ khả năng chi trả”, ông Mahathir nói.

“Dự án này sẽ khiến chúng tôi nghèo đi, vì vậy chúng tôi muốn các bên liên quan hiểu rằng, không phải vì chúng tôi muốn phá vỡ hay xé bỏ hợp đồng. Mà bởi vì chúng tôi đang gặp khó khăn về tài chính”, Thủ tướng Malaysia nói thêm.

Một số nguồn tin cho biết quyết định hủy dự án chắc chắn sẽ khiến Malaysia phải nộp tiền phạt bồi thường. Khi được hỏi về tiền phạt, Thủ tướng Mahathir cho biết: “Kể cả tiền bồi thường có cao đi chăng nữa cũng không thể cao bằng số nợ mà chúng tôi sẽ phải gánh trong vòng 30 năm tới”.

Kể từ khi đắc cử thủ tướng Malaysia hồi năm ngoái, ông Mahathir đã xác định ECRL là một trong số các siêu dự án hạ tầng có liên kết với Trung Quốc mà ông dự định sẽ hủy vì nhận thấy kinh phí quá lớn và không cần thiết. Chính quyền Thủ tướng Najib Razak tiền nhiệm ước tính kinh phí của dự án này khoảng 55 tỷ ringgit (13 tỷ USD), song chính quyền của Thủ tướng Mahathir tin rằng con số thực tế có thể lên tới 81 tỷ ringgit.

Trước đó, Bộ trưởng Kinh tế Malaysia Mohamed Azmin Ali ngày 26/1 cho biết chính phủ Malaysia sẽ hủy dự án ECRL với Công ty Xây dựng Giao thông Trung Quốc (CCCC) với lý do kinh phí dự án này quá lớn. Dự án này do Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc làm nhà cung cấp vốn vay chính.

Mặc dù Bộ trưởng Ali nói rằng quyết định cuối cùng liên quan tới việc hủy dự án ECRL đã được thống nhất, song chính quyền Malaysia dường như chưa muốn đưa ra tuyên bố chính thức, đồng thời cho biết phát biểu của ông Ali vẫn còn quá sớm.

Thủ tướng Mahathir cũng khẳng định chính phủ Malaysia vẫn chưa đưa ra quyết định và thông báo cuối cùng sẽ được công bố sau khi hai bên tìm ra được giải pháp. Ông Mahathir thậm chí còn nói một trong số các bộ trưởng của mình “đã mắc sai lầm”, song không nêu đích danh ông Ali.

Theo SCMP, tuyên bố mới nhất của Thủ tướng Mahathir được cho là nhằm xoa dịu Trung Quốc, tránh để Bắc Kinh “nóng mặt” sau khi bị Malaysia hủy siêu dự án. Các chuyên gia nhận định Malaysia là một trong những đối tác thương mại lớn của Trung Quốc, do vậy Bắc Kinh sẽ tiếp tục hợp tác với quốc gia Đông Nam Á với sự kiên nhẫn, bất chấp những thăng trầm trong quan hệ song phương.

Dự án xây hệ thống đường sắt dài 688km nối vùng duyên hải phía đông với phía tây của bán đảo Malaysia bị “treo” từ tháng 7 năm ngoái sau khi chính quyền mới của Thủ tướng Mahathir đánh giá lại hàng loạt dự án hạ tầng mà chính quyền tiền nhiệm đã ký kết với nhà thầu nước ngoài, đặc biệt là Trung Quốc.

Chính quyền Malaysia cho rằng, những dự án của nhà thầu Trung Quốc bị đội giá rất nhiều so với giá trị thực tế. Kể từ đó, hai bên đã tiến hành các cuộc đàm phán để hạ chi phí dự án. Phía Malaysia ngoài đề nghị giảm chi phí dự án, còn yêu cầu sử dụng thêm lao động và nguyên vật liệu nội địa cho dự án, tuy nhiên CCCC không đáp ứng những yêu cầu này.

ECRL là một trong nhiều dự án hạ tầng trị giá hàng tỷ USD mà chính quyền cũ của Malaysia ký kết với nhà thầu Trung Quốc, song bị chính quyền mới xét lại trong nỗ lực nhằm đối phó với nợ công tăng cao. Hai dự án đường ống khí đốt khác cũng bị hủy sau khi chính phủ Malaysia nhận thấy dự án mới chỉ hoàn thiện 13% ngay cả khi Malaysia đã trả trước nhà thầu Trung Quốc 90% kinh phí dự án.

Theo Thành Đạt/ Dân Trí