U nang buồng trứng là gì?

U nang buồng trứng là những khối u dạng túi chứa đầy chất lỏng trong suốt vô hại, thường hình thành trong buồng trứng của phụ nữ mỗi tháng. Hiếm khi ác tính, u nang buồng trứng khá phổ biến vì hầu hết hình thành trong chu kỳ hàng tháng, đều đặn của người phụ nữ - chủ yếu là trong những năm tiền mãn kinh, sinh sản - và thường tự biến mất.

Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, khi những u nang này phát triển, chúng có thể gây ra đau dữ dội và đột ngột ở vùng chậu, buồn nôn và nôn.

Theo James Stuart Ferriss, bác sĩ chuyên khoa ung thư phụ khoa tại Đại học Y Johns Hopkins, nếu u nang tồn tại hơn vài tháng hoặc khi chúng bắt đầu có kích thước hơn 5cm, thì đã đến lúc cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế. Những u nang này có thể dẫn đến đau bụng và trong một số trường hợp hiếm hoi, có thể gây đau dữ dội do u nang buồng trứng xoắn. Rất may đây là tình trạng rất hiếm gặp và không phải ung thư.

BS Ferriss cho biết: "Có nhiều loại u nang khác nhau có thể hình thành trong buồng trứng vì những lý do mà chúng ta chưa hiểu hết. Các u nang có chất lỏng trong suốt không có bất kỳ tiếng vang nào trên siêu âm cho thấy có máu hoặc chất nhầy hoặc bất kỳ loại chất lỏng nào khác thường sẽ tự tiêu đi".

Ung thư buồng trứng là gì?

Ung thư buồng trứng thực ra là một thuật ngữ chung vì hầu hết các ung thư liên quan đến buồng trứng đều bắt đầu từ ống dẫn trứng và có thể phát triển ở một số khu vực xung quanh buồng trứng. Theo Viện Ung thư Quốc gia Mỹ, trung bình phụ nữ có 1,3% nguy cơ mắc ung thư buồng trứng, tuy nhiên tỷ lệ này vẫn khá hiếm với hơn 22.500 trường hợp mỗi năm.

Chìa khóa để phân biệt giữa u nang lành tính và ung thư buồng trứng: sự dai dẳng. Khi u nang dai dẳng và tiếp tục phát triển, đây có thể là dấu hiệu của ung thư.

Không có nguyên nhân rõ ràng gây ra ung thư buồng trứng, tuy nhiên phụ nữ mang gen hiếm BRCA1 và BRCA2 có nguy cơ phát triển ung thư buồng trứng hoặc ung thư vú cao hơn từ 30 đến 40%. Nữ diễn viên Angelina Jolie, có mẹ bị ung thư vú năm 2007, đã phải phẫu thuật cắt bỏ vú cũng như cắt bỏ buồng trứng và ống dẫn trứng vào năm 2013 sau khi biết mình mang gen BCRA1.

Các yếu tố sinh sản khác, được xác định là khiến phụ nữ có nguy cơ hơi cao hơn một chút, bao gồm mãn kinh muộn, lạc nội mạc tử cung và vô sinh, ngoài các yếu tố môi trường và lối sống như béo phì.

Các triệu chứng của ung thư buồng trứng

Không may là các triệu chứng của ung thư buồng trứng rất khó thấy và thường không được phát hiện. Đó có thể là bất cứ dấu hiệu gì từ no nhanh hơn, đầy bụng dai dẳng không hết, những thay đổi nhỏ về tiêu hóa, đầy và đau ở xương chậu, chảy máu bất thường và lạ… là những triệu chứng thường gặp ở phụ nữ và là những nguyên nhân khiến ung thư khó phát hiện.

Các triệu chứng nghiêm trọng hơn thường không xảy ra cho đến khi khối u phát triển rất lớn hoặc bắt đầu chèn ép vào các cơ quan khác trong ổ bụng hoặc nếu ung thư buồng trứng đã di căn đến các cơ quan ở xa.

Nếu dai dẳng, đây có thể là một số dấu hiệu/triệu chứng phổ biến của ung thư buồng trứng:

• Đầy bụng

• Tức nặng vùng bụng dưới hoặc tức nặng đau vùng chậu

• Chán ăn

• Đi tiểu thường xuyên

• Táo bón

• Ra máu bất thường

• Đầy hơi/tiêu chảy

• Đau khi quan hệ tình dục

• Cảm thấy no sau khi ăn ít

• Buồn nôn và nôn

Phòng ngừa và điều trị

Không may là chưa có biện pháp phòng ngừa hoặc thử nghiệm rõ ràng nào chống lại ung thư buồng trứng. Tuy nhiên các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng thuốc tránh thai có liên quan đến giảm nguy cơ mắc bệnh. Ngoài ra, thắt ống dẫn trứng hoặc cắt bỏ ống dẫn trứng cũng có liên quan đến giảm nguy cơ mắc ung thư buồng trứng.

BS Ashley F. Haggerty, phó giáo sư sản phụ khoa tại Bệnh viện Đại học Pennsylvania cho biết: "Chúng tôi không khuyến nghị sinh thiết u nang buồng trứng khi đó là bất thường duy nhất được ghi nhận trên hình ảnh. Phụ nữ có chẩn đoán ung thư buồng trứng nên được làm xét nghiệm di truyền vì đây là thông tin quan trọng đối với người bệnh và gia đình, đồng thời cung cấp các lựa chọn điều trị bổ sung cho các loại thuốc được chấp thuận cho những bệnh nhân đó."

Theo Haggerty, những phụ nữ có nguy cơ di truyền ung thư buồng trứng nên cắt bỏ ống dẫn trứng và buồng trứng sau khi hoàn tất việc sinh đẻ, hoặc ở độ tuổi 35 đến 45 tùy thuộc vào đột biến.

"Nếu bạn không có nguy cơ di truyền cao hơn, thì không có xét nghiệm định kỳ nào được thực hiện để tầm soát ung thư buồng trứng. Nếu bạn có u nang thấy trên hình ảnh hoặc khi khám nghiệm, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm hình ảnh cụ thể hơn để đánh giá xem u nang là đơn giản hay đáng lo ngại."

Mặc dù không nên lấy máu và siêu âm hàng năm để phát hiện ung thư buồng trứng đối với phụ nữ bình thường, nhưng bạn nên bắt đầu tự tìm hiểu về tiền sử gia đình và chú ý đến cơ thể cũng như các triệu chứng dai dẳng.

Theo Cẩm Tú/Dân trí (Nguồn ETNT)

https://dantri.com.vn/suc-khoe/dau-hieu-chac-chan-bi-ung-thu-buong-trung-20210617184609310.htm