HLV Montella dẫn dắt tuyển Thổ Nhĩ Kỳ - Ảnh: REUTERS

Có 5 đội bóng sử dụng HLV trưởng mang quốc tịch Ý ở Euro 2024. Đó là Luciano Spalletti (tuyển Ý), Marco Rossi (Hungary), Francesco Calzona (Slovakia), Domenico Tedesco (Bỉ) và Vincenzo Montella (Thổ Nhĩ Kỳ).

Vượt qua cả Tây Ban Nha

Tây Ban Nha là quốc tịch phổ biến thứ hai với băng ghế HLV trưởng ở Euro 2024 với 3 người. Điều đó khá phù hợp với sự lớn mạnh của bóng đá Tây Ban Nha, khi các cầu thủ của họ được sử dụng khắp châu Âu. Nhưng kể cả như vậy, các HLV Tây Ban Nha vẫn bị những đồng nghiệp Ý áp đảo.

Ai là HLV xuất sắc nhất thế giới lúc này? Nếu tính tổng hòa trên nhiều phương diện, câu trả lời có thể là Pep Guardiola. Chiến lược gia đang dẫn dắt Man City không chỉ là một HLV đơn thuần. Pep là một nhà quản lý đại tài với phương thức, chiến lược và triết lý bóng đá đặc thù. Pep đi đến đâu cũng gặt hái được thành công và xây dựng được mô hình bóng đá vững mạnh lâu dài.

Ai là HLV trẻ xuất sắc nhất thế giới? Nhiều người sẽ lập tức trả lời: Xabi Alonso. Cựu danh thủ người Tây Ban Nha tạo ra kỳ tích bất bại phi thường cùng Leverkusen ở mùa giải năm nay, và được vô số các CLB lớn săn đón. Đáng nể hơn, ông từ chối hết những CLB đó để tiếp tục gắn bó với Leverkusen.

Từ Guardiola, Alonso cho đến Unai Emery, Mikel Arteta, các HLV người Tây Ban Nha thể hiện rõ nét tính hệ thống của bóng đá Tây Ban Nha. Họ luôn mát tay với việc sử dụng cầu thủ trẻ, rồi xây dựng đội bóng theo hướng lâu dài. Suốt 2 thập niên qua, Tây Ban Nha vẫn là nền bóng đá số 1 thế giới, tính trên nhiều phương diện.

Nhưng người đang dẫn dắt CLB hùng mạnh nhất Tây Ban Nha lại là một người Ý: HLV Carlo Ancelotti. Không chỉ vậy, cả 3 giải đấu châu lục của UEFA năm nay đều ghi nhận sự hiện diện của các HLV người Ý trong trận chung kết. Trước Ancelotti, HLV Gian Piero Gasperini đã giúp Atalanta đăng quang Europa League. Còn Vincenzo Italiano đưa Fiorentina vào chung kết Conference League năm thứ hai liên tiếp. 

Thích nghi ở mọi nơi

Có một điều ít ai để ý: những đội bóng vô địch World Cup luôn được dẫn dắt bởi chiến lược gia bản địa. Tại Euro, chân lý này cũng chỉ có duy nhất ngoại lệ: đó là Hy Lạp của HLV Otto Rehhagel (người Đức) vào năm 2004.

Các CLB luôn là một tập thể "hợp chủng quốc", và họ không ngần ngại sử dụng các HLV nước ngoài. Nhưng tuyển quốc gia thì khác. Các đội bóng lớn có xu hướng sử dụng HLV bản địa, thậm chí là cựu danh thủ để tạo ra sự gắn kết. Thường chỉ những nền bóng đá còn yếu ở châu Phi, châu Á mới cần đến HLV ngoại để tiến bộ.

Nhưng người Ý vẫn tạo ra sự ngoại lệ cho bóng đá. Hungary hay Slovakia có thể chỉ là những nền bóng đá trung bình, cần đến những HLV tên tuổi để tạo sức bật ở các giải đấu lớn. Nhưng Bỉ và Thổ Nhĩ Kỳ lại khác. Đầu năm 2023, LĐBĐ Bỉ gây ngỡ ngàng khi bổ nhiệm Tedesco - một HLV Ý chẳng có mấy tên tuổi. Nhưng qua hơn 1 năm làm việc, Tedesco đã cho thấy giá trị của mình, khi cùng tuyển Bỉ bất bại sau 12 trận.

Sự thích nghi và tài ứng biến là điểm mạnh của các HLV người Ý. Họ rảo bước khắp châu Âu và để lại dấu ấn ở mọi nơi mình đi qua. Trước khi dẫn dắt tuyển Thổ Nhĩ Kỳ, Montella từng được xem là một HLV trẻ hàng đầu châu Âu. Năm 2021, Montella bất ngờ sang quốc gia vùng Trung Đông để dẫn dắt CLB Adana Demirspor. Rồi tiếp quản ghế HLV trưởng tuyển Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 2023 và giúp họ giành vé dự Euro 2024.

Rơi vào bảng đấu tử thần với Tây Ban Nha, Croatia và Albania, sẽ rất khó để Ý có thể tiến xa tại Euro 2024. Nhưng HLV Luciano Spalletti không đơn độc, khi vẫn có nhiều đồng hương của ông sẵn sàng viết tiếp thương hiệu "xứ sở của chiến thuật" tại Euro 2024.

Theo Huy Đăng/ Tuổi Trẻ

https://tuoitre.vn/euro-trong-tay-nguoi-y-2024060209080356.htm