Bài viết dưới đây là chia sẻ của chị Thanh Hoa, 44 tuổi ở Bắc Giang về lựa chọn không cho con đi du học dù vợ chồng chị đều đã nhen nhóm ý định này từ lúc con còn bé và đồng nghiệp, bạn bè đều có con cái ra nước ngoài học: 

Vợ chồng tôi đều có bằng sau đại học, đang làm quản lý tại các cơ quan nhà nước. Mấy năm trước, đồng nghiệp, bạn bè chúng tôi hầu hết đều cho con đi du học. Chúng tôi cũng nghĩ tới phương án này. 

Tôi có hai con, một trai một gái. Cháu trai lớn có sức học tốt, khá tự lập. Cháu gái nhỏ thì học đuối hơn, khá nhõng nhẽo do được ba mẹ nuông chiều. Nhà cũng chỉ khá giả chứ không quá giàu nên khi cho con đi du học, vợ chồng tôi tính rất kỹ. Chúng tôi không thể bán bớt đất hoặc rút tiền dành dụm cho con ra nước ngoài nên quyết định cho các cháu vào đại học trong nước, đầu tư để giỏi tiếng Anh rồi du học thạc sĩ.

Với cậu con trai lớn, kế hoạch này khá ổn khi cháu tốt nghiệp đại học bằng giỏi. Lúc này, chúng tôi lại đứng trước hai lựa chọn: Một là cho cháu sang Hàn Quốc, theo diện học bổng giáo sư, bố mẹ sẽ không phải tốn chi phí gì. Hai là cháu sẽ sang Canada học thạc sĩ, với học bổng 50%, sau đó cố gắng theo đuổi bằng tiến sĩ. Theo hướng này, bằng cấp của con giá trị hơn, gia đình "oai" hơn nhưng mỗi năm chúng tôi phải chu cấp vài trăm triệu. Tôi hiểu con mình chỉ gọi là giỏi nhờ chăm chỉ, ngoan ngoãn, không phải xuất chúng, nên học xong cũng khó có cơ hội ở nước ngoài hay về xin được việc đẳng cấp.

Chúng tôi quyết định cho cháu sang Hàn, khoản tiền tiết kiệm được mua sẵn cho con một ngôi nhà ở Hà Nội để sau này về không quá áp lực lo cuộc sống. Khi con trai ra nước ngoài, cả nhà vẫn nơm nớp, sợ con không hòa nhập, không học được, phải bỏ về thì xấu hổ...

May mắn là cháu thích nghi khá nhanh, lại chứng kiến nhiều bạn nhà khó khăn phải vừa đi học vừa đi làm kiếm thêm, nên có động lực cố gắng. 

Dù vậy, sau khi sang chưa đầy năm, con tôi khuyên bố mẹ nên bỏ luôn ý định đầu tư cho em út du học bởi "học ở nước ngoài không phải thiên đường". Con nói rằng, đã gặp rất nhiều bạn sang du học nhưng không theo kịp, bỏ dở giữa chừng mà không dám về nước vì xấu hổ. Nhiều du học sinh khác khi thoát khỏi vòng tay cha mẹ là sống phóng túng, lơ là học hành. Một số người khóa trước cháu học không tìm được việc. Bản thân con nhiều lúc cũng oải việc học, buồn chán vì cô đơn, hoang mang về tương lai...

Vợ chồng tôi lúc này phải tính lại. Quả thực, con gái út học khá yếu, tính cách cũng không mạnh mẽ, tự lập. Cháu đang học năm thứ nhất đại học về kinh tế. Nếu đi du học, cháu phải theo diện tự túc. Sức học làng nhàng, ở nơi xứ người, không ai bao bọc, liệu cháu có thể thích nghi, học kịp? Ngay cả có cố hoàn thành chương trình, điều gì đảm bảo con sẽ xin được việc tốt? Cháu là con gái, học hành xong liệu có ảnh hưởng tới cơ hội lập gia đình? Vài năm nữa, vợ chồng tôi sắp về hưu, khả năng kiếm tiền sẽ giảm đáng kể. 

Cuối cùng, chúng tôi quyết định không cho con đi du học. Đây cũng là điều cháu cũng mong muốn. 

Trong vài năm qua, tôi đã biết rất nhiều con cái của người quen, đồng nghiệp đi du học kiểu "xôi hỏng bỏng không". Có gia đình cho con sang Anh học từ cấp 3, sau đó đến dự bị đại học rồi đại học. Sau gần chục năm, tốn hơn 7 tỷ, cuối cùng, sau khi tốt nghiệp, cháu không đáp ứng được yêu cầu nhân lực cao cấp bên kia, cũng chẳng muốn về Việt Nam nên đang làm tiệm nail ở đó. Có rất nhiều cháu khác đi học về vẫn đang xin tiền cha mẹ nuôi vì chưa tìm được việc trong nước...

Tôi thấy với các gia đình trí thức, lại có chút quyền, đôi khi việc cho con đi du học là một cách đánh bóng tên tuổi bố mẹ, đảm bảo danh dự gia đình. Bản thân vợ chồng tôi cũng từng nghĩ, sẽ cho con đi du học cho sang, chẳng lẽ bố mẹ đều có bằng cấp cao, là quản lý mà con không bằng ai? Nhưng suy cho cùng, có thể tôi sẽ thấy vui sướng lúc nào đó khi được khen vài câu vì có con ở nước ngoài, nhưng tài chính không ai lo cho, mọi khó khăn cũng chỉ bản thân gánh lấy.

Như nhiều người cùng thế hệ, vợ chồng tôi từ khó khăn đi lên, may mắn được học hành và gặp cơ may thăng tiến nên có cuộc sống sung túc. Chúng tôi không quá khó khăn để ước vọng con cái phải đổi đời, cũng chẳng dư dả quá mức để sẵn sàng vung ra cho con có cơ hội thử nghiệm. Chúng tôi sợ đánh mất những gì đã tích cóp bao lâu và muốn duy trì cuộc sống nhà lầu xe hơi hiện tại, đồng thời đảm bảo con cái mình cũng được "ăn chắc mặc bền".

Hơn nữa, tôi nghĩ rằng, dù đầu tư thế nào cũng phải giữ được tài sản của bố mẹ. Với số tiền định cho con đi du học, vợ chồng tôi đã mua nhà, đất ở Hà Nội và gửi tiết kiệm một khoản. Với vốn đó, các con tôi, dù sau này ra trường mới đi làm lương không cao, cũng không quá chật vật và áp lực về cuộc sống. Tôi biết khả năng của con mình, nên không thể "tất tay" hết những gì đang có để dồn vào một cuộc đầu tư quá nhiều rủi ro mang tên "du học". 

Theo Vương Linh/ Tuổi Trẻ