Theo Nghị định 15/2022 quy định chính sách miễn, giảm thuế theo Nghị quyết 43/2022 của Quốc hội (QH) về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ theo Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, từ ngày 1-2, thuế suất thuế giá trị gia tăng (VAT) giảm 2%, áp dụng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp mức thuế suất VAT 10%, trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ.

Cần triển khai đồng bộ

Chính sách giảm thuế VAT áp dụng với tổ chức, cá nhân sản xuất - kinh doanh, không phân biệt phương pháp tính thuế khấu trừ hay tính tỉ lệ % trên doanh thu.

Theo Bộ Tài chính, ngân sách sẽ giảm thu khoảng 49.400 tỉ đồng khi giảm thuế VAT về 8%. Đại biểu QH Hoàng Văn Cường, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế Quốc dân, đánh giá cao độ phủ của chính sách giảm VAT, khi hầu hết người dân và doanh nghiệp đều được hưởng. Nếu cộng dồn các lần giảm khi mua sắm, số tiền giảm rất có ý nghĩa. Vì vậy, cần triển khai đồng bộ chính sách này để có độ lan tỏa lớn.

Theo quy định của Chính phủ, thuế VAT được giảm trực tiếp ngay khi xuất hóa đơn. Cơ sở kinh doanh khấu trừ khi xuất hóa đơn cần ghi rõ "mức thuế VAT 8%, số tiền thuế VAT, tổng số tiền người mua phải thanh toán".

Nhiều siêu thị đã áp dụng chính sách giảm thuế VAT từ 10% xuống 8% với nhiều nhóm hàng hóa, dịch vụ

Tại Hà Nội, nhiều hệ thống siêu thị đã giảm thuế VAT khi quy định này có hiệu lực. Các đơn vị kinh doanh nhanh chóng điều chỉnh kỹ thuật trên hệ thống đối với các mã hàng hóa được giảm thuế VAT để triển khai đồng bộ.

Trên hóa đơn chị Bùi Thu Hà (ngụ tại Hà Nội) mua ở siêu thị Co.opFood, các mặt hàng như bột ngọt, giấy ăn, sữa, hàng gia dụng... đều ghi rõ mức VAT 8%; các nhóm hàng VAT 5% thì vẫn giữ nguyên. Với hóa đơn mua hàng khoảng 800.000 đồng, chị được giảm thuế VAT gần 20.000 đồng. "Trong bối cảnh dịch bệnh, việc giảm thuế VAT dù không lớn nhưng là sự hỗ trợ cần thiết cho người dân" - chị Hà nhận xét.

Hệ thống siêu thị GO!, Big C ở Hà Nội cũng đã thông báo giảm thuế VAT còn 8% từ ngày 1-2. Bên cạnh các cửa hàng, siêu thị lớn đã công khai giảm thuế VAT xuống 8%, vẫn còn khá nhiều nơi mập mờ.

Anh Vũ Tuấn Anh (ngụ Hà Nội) mua đồ dùng tại một siêu thị mini, khi nhận hóa đơn chỉ thể hiện thông tin "Giá đã bao gồm thuế GTGT". Anh không biết thuế VAT áp dụng với từng loại hàng hóa là bao nhiêu và đã được hưởng chính sách giảm thuế này hay chưa.

"Khi tôi thắc mắc, nhân viên bán hàng nói chưa nắm được việc thực hiện giảm thuế VAT. Nhân viên bảo sẽ chuyển kiến nghị của khách hàng đến quản lý siêu thị và phản hồi sau" - anh Tuấn Anh cho hay.

Đại diện Tổng cục Thuế nêu rõ kể từ thời điểm chính sách giảm thuế VAT có hiệu lực, qua kiểm tra và nắm thông tin, vẫn còn một số doanh nghiệp, tổ chức, hộ cá nhân kinh doanh chưa xuất hóa đơn VAT áp dụng mức thuế suất 8% (đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ thuộc diện giảm thuế từ 10% xuống 8%) theo Nghị định 15/NĐ-CP.

Tăng cường kiểm tra, giám sát

Bà Phạm Thị Minh Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách - Tổng cục Thuế, nhấn mạnh Nghị định 15/NĐ-CP quy định việc thụ hưởng chính sách này đến người tiêu dùng. Do đó, khi bán hàng hóa được giảm thuế, cơ sở kinh doanh cần lập hóa đơn với thuế suất VAT 8% và giao cho người mua.

Trường hợp hóa đơn không theo mức thuế suất được giảm thì 2 bên phải điều chỉnh theo quy định. Nghị định 15/NĐ-CP cũng quy định đối với hàng hóa được giảm thuế, cơ sở kinh doanh lập hóa đơn riêng để giao cho người tiêu dùng.

Dù vậy, bà Phạm Thị Minh Hiền cũng thẳng thắn nhìn nhận việc giảm thuế VAT mới có hiệu lực từ ngày 1-2 - trùng thời điểm kỳ nghỉ Tết Nhâm Dần 2022 nên dẫn đến nội dung chưa được người dân, doanh nghiệp tiếp nhận đầy đủ. Tổng cục Thuế đã có công điện yêu cầu toàn ngành đẩy mạnh tuyên truyền đến người dân, doanh nghiệp, người nộp thuế để hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc thực hiện.

Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú cho rằng để người tiêu dùng thụ hưởng chính sách này, cần quan tâm vai trò kiểm tra, giám sát của các cơ quan quản lý.

Theo bà Phạm Thị Minh Hiền, mục đích lớn nhất của Nghị định 15/NĐ-CP là kích cầu tiêu dùng. "Trong quá trình triển khai, bên cạnh việc tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, tổ chức và người dân, cơ quan thuế sẽ kiểm tra, giám sát về giá bán hàng hóa, dịch vụ của các doanh nghiệp, tổ chức. Trường hợp lợi dụng chính sách để tăng giá bán các hàng hóa, dịch vụ được giảm thuế VAT, chúng tôi sẽ có biện pháp xử lý" - bà Hiền nhấn mạnh.