Miền Bắc có lẽ là vùng miền có nhiều điều kiêng kị nhất cả nước trong dịp Tết Nguyên đán. Mọi người nhắc nhau tránh làm một số việc để gặp nhiều may mắn trong năm mới.
Kiêng quét nhà
Người Việt quan niệm kiêng quét nhà trong ba ngày đầu năm vì cho rằng sẽ quét hết vận đỏ ra khỏi nhà. Do vậy, mọi nhà đều cố gắng quét sạch sẽ nhà cửa vườn tược trước khi giao thừa.
Kiêng đổ rác
Tục lệ này có nguồn gốc từ câu chuyện trong Sưu thần ký. Chuyện kể rằng, có một người lái buôn đi qua hồ Thanh Thảo được Thủy thần tặng nàng hầu tên là Như Nguyệt. Ông trở nên giàu có, tiền bạc đầy nhà. Năm ấy, vào ngày mồng Một Tết, Như Nguyệt mắc lỗi nhỏ, bị ông chủ đánh đập nên biến vào đống rác. Người lái buôn không biết, mang rác đổ đi. Từ đấy, ông lại nghèo như xưa. Từ đó có tục kiêng hót rác trong ba ngày đầu năm sợ hót mất thần tài ẩn trong đó đổ đi, sự làm ăn sẽ không phát đạt.
Kiêng cho lửa ngày Tết
Người Việt từ xưa luôn quan niệm kiêng cho lửa trong ngày Tết vì lửa tượng trưng cho sự may mắn. Cho người khác cái may, cái đỏ của mình thì gia đình sẽ gặp những điều không may, làm ăn thua lỗ, nhà cửa lục đục, gặp phải những điềm họa tai bay vạ gió...
Kiêng cho nước đầu năm
Nước là một trong những nguyên tố khởi nguyên của vũ trụ nên người Việt Nam quan niệm, nước tượng trưng cho sự sinh sôi ”Tiền vào như nước”. Hình ảnh nước đầy ăm ắp tượng trưng cho sự may mắn, sinh sôi, mát lành. Vì vậy nếu cho nước thì coi như mất lộc trong năm mới.
Kiêng làm vỡ bát đĩa
Bát đĩa tượng trưng cho gia đình, vì thế, trong những ngày Tết không được đánh vỡ bát đĩa, ấm chén. Đổ vỡ ngày đầu năm báo hiệu cho sự chia lìa, xa cách nên rất kiêng kị.
Nhà có tang kiêng đi chúc tết
Nhà nào có đại tang kiêng đi chúc Tết, mừng tuổi bà con, xóm giềng. Ngược lại bà con xóm giềng lại cần đến chúc Tết và an ủi gia đình bất hạnh.
Treo tranh
Một số bức tranh như: đánh ghen, kiện tụng… thường không được treo trong nhà dịp Tết mà nên treo tranh mang ý tài lộc như lợn, gà, cậu bé…
Xông nhà
Những người “nặng vía”, không hợp tuổi với gia chủ đừng nên đến xông nhà ngày đầu năm. Người có tang không nên xông đất nhà người khác để tránh xui xẻo.
Tránh nói giông
Ngày đầu năm, ta phải hết sức tránh những ngôn ngữ, hành động có thể đem lại sự không may, còn gọi là nói giông hoặc nói xui như: “Chết rồi!” hay “Tiêu rồi!”.
Theo Hoài Anh/Lao động (T/H)