Hành khách xếp hàng tại trung tâm xét nghiệm COVID-19 ở sân bay quốc Frankfurt ở Frankfurt am Main, Đức. Ảnh: AFP    

Thực trạng triển khai

Hơn 448 triệu liều vaccine COVID-19 đã được tiêm trên toàn thế giới. Ở một số quốc gia, các chiến dịch tiêm chủng đã cho phép người dân nối lại nhịp sống gần như bình thường. Ở Israel, nơi 50% dân số đã tiêm chủng, người dân có thể xuất trình "thẻ xanh" chứng minh đã tiêm chủng để vào nhà hàng, rạp hát và phòng tập thể dục. Liên minh Châu Âu và Trung Quốc gần đây công bố các phiên bản thẻ tiêm chủng riêng. Trong khi người có giấy chứng nhận tiêm chủng được phép vào các địa điểm trong phạm vi một đất nước, chính quyền các nước này cũng kỳ vọng chứng nhận tiêm chủng giúp họ có thể điều chỉnh chính sách biên giới và di chuyển quốc tế. 

Tuy nhiên, ở nhiều nơi trên thế giới vaccine vẫn còn thiếu, thậm chí ở một số nơi hoàn toàn chưa sẵn có. 

Ngoài giấy thông hành vaccine đang được triển khai ở Châu Âu và Trung Quốc, Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) đang làm việc với nhóm Commons Project về một hệ thống ghi chép lại việc tiêm chủng vaccine COVID-19. IBM đang phát triển Digital Health Pass và Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế đang phát triển một ứng dụng điện thoại thông minh để cung cấp cho hành khách thông tin về các yêu cầu xét nghiệm và tiêm chủng.

New York Times lưu ý, hộ chiếu vaccine bắt buộc cho di chuyển quốc tế đặt ra một số thách thức. Luật pháp quốc tế cho phép các quốc gia yêu cầu du khách chứng minh đã được tiêm phòng các bệnh như bệnh sốt vàng. Tuy nhiên, vaccine COVID-19 là vaccine mới và không phải tất cả các loại vaccine COVID-19 đều được cấp phép sử dụng trên toàn cầu. 

Vaccine và các biến thể SARS-CoV-2

Các quốc gia có thể chấp nhận giấy thông hành vaccine được sử dụng trong nước. Trung Quốc đang cân nhắc có các chính sách khác nhau về thị thực và đã có các kế hoạch giảm bớt hạn chế biên giới với những người nước ngoài tiêm vaccine COVID-19 do Trung Quốc sản xuất. 

Tuy nhiên, ở Mỹ không có vaccine sẵn có nào do các công ty của Trung Quốc sản xuất. Vaccine AstraZeneca đang được sử dụng ở 86 quốc gia, nhưng chưa được chấp thuận dùng ở Mỹ. Và vaccine được sử dụng ở một số quốc gia có thể không hiệu quả với các biến thể SARS-CoV-2 mới xuất hiện ở trong nước đó hoặc ở nước ngoài. 

Tờ báo của Mỹ chỉ ra, những vấn đề này cần được giải quyết ở trên quy mô toàn cầu và các chính phủ nên tận dụng cơ hội để giải quyết những câu hỏi này tại kỳ họp Đại hội đồng Y tế Thế giới của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vào tháng 5.

Hệ thống hộ chiếu vaccine nên làm rõ những vaccine nào sẽ được chấp nhận và hệ thống này phải được trang bị để cập nhật các yêu cầu tiêm chủng khi hướng dẫn y tế công cộng thay đổi. 

Các hệ thống này cũng phải ngăn chặn các quốc gia tự ý từ chối chấp nhận các giấy tờ chứng nhận tiêm vaccine. Nếu không có sự đồng thuận quốc tế, có nhiều nguy cơ đặt ra khiến đại dịch kéo dài. Hộ chiếu vaccine cho phép công dân của một số quốc gia di chuyển quốc tế trong khi hàng triệu người khác chờ tiêm chủng sẽ chỉ làm tăng thêm bất bình đẳng toàn cầu.

Mỹ không công bố kế hoạch về hộ chiếu vaccine. Những người Mỹ đã tiêm vaccine được nhận một thẻ ghi rõ ngày tháng và loại vaccine họ được tiêm. Tuy nhiên, những thẻ này không được sử dụng làm giấy thông hành và có thể dễ dàng bị làm giả. 

Vấn đề đạo đức, luật pháp và logistics

Giấy chứng nhận tiêm chủng cần cơ chế để đảm bảo rằng những người không thể tiêm vaccine COVID-19 không bị từ chối cơ hội việc làm, dịch vụ hoặc giáo dục. 

Yêu cầu của người sử dụng lao động và các doanh nghiệp về chứng nhận tiêm chủng không chỉ mang lại những rào cản về đạo đức và pháp lý mà còn cả những thách thức về logistics liên quan đến việc thu thập, lưu trữ, xác minh và bảo vệ các dữ liệu đó. 

Các doanh nghiệp yêu cầu tiêm vaccine cho khách hàng hoặc nhân viên sẽ cần hệ thống xem xét hộ chiếu vaccine. Điều này sẽ tạo ra gánh nặng tài chính đáng kể cho các doanh nghiệp đang gặp khó khăn. 

Nếu hộ chiếu vaccine ở dạng ứng dụng trên điện thoại thông minh, một số người sẽ không thể sử dụng. Và vì hộ chiếu vaccine ghi lại dữ liệu sức khỏe cá nhân, nên việc không bảo vệ được thông tin này sẽ tạo ra nguy cơ lớn về gian lận, giả mạo, phân biệt đối xử và vi phạm quyền riêng tư.

Theo Lao động

https://laodong.vn/the-gioi/ho-chieu-vaccine-covid-19-doi-mat-nhieu-thach-thuc-892426.ldo