Số dân đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh ta hiện trên 245.000 người (chiếm gần 15% dân số của tỉnh). Với 21 thành phần dân tộc, trong đó có 7 thành phần DTTS chủ yếu như Nùng, Tày, Hoa, Cao Lan, Sán Chí, Sán Dìu, Dao... Những năm qua, nhờ thực hiện các chương trình, dự án, chính sách dân tộc, tỷ lệ hộ nghèo ở các xã khó khăn vùng DTTS của tỉnh giảm trung bình 3 đến 4%/năm. Tuy nhiên, tỷ lệ hộ nghèo vẫn còn cao, chiếm trên 34% tổng số hộ nghèo toàn tỉnh.

Giao thông đi lại khó khăn tại các thôn bản vùng sâu vùng xa là trở ngại lớn đối với phát triển KT-XH

Nguyên nhân khiến công tác xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống đồng bào DTTS còn khó khăn chủ yếu đến từ các điều kiện khách quan lẫn chủ quan, như điều kiện tự nhiên không thuận lợi cho sản xuất và đời sống, diện tích đất tự nhiên rộng nhưng chủ yếu là đất rừng, đất sông suối nên diện tích đất canh tác thấp. Một số khu vực được thu hồi, chuyển mục đích sang xây dựng các công trình thủy lợi, nhà máy nhiệt điện… dẫn tới hộ người dân tộc thiểu số thiếu đất sản xuất ở Bắc Giang ngày càng tăng. Bên cạnh đó trình độ dân trí không đồng đều, cơ sở hạ tầng thiết yếu chưa đảm bảo, tập quán canh tác lạc hậu; nguồn lực đầu tư tại đây còn hạn chế...

Gia đình bà Bế Thị Van dân tộc Tày xã Hữu Sản, huyện Sơn Động là một hộ nghèo trên địa bàn, 3 người con trong nhà đều đã bỏ học giữa chừng phụ giúp làm ruộng và đi làm thuê. Bà Van cho biết: “Ngày thường vợ chồng con cái đều đi làm thuê được khoảng 100.000 đồng/ngày, vào vụ vải hay mùa màng thì cũng khá hơn nhưng cũng chỉ đủ ăn, sau này già yếu thì không biết làm thế nào, các con nghỉ học hết cả nên ngày đi phát đồi hoặc trồng rừng, làm vải cho người ta, chỉ mong có thêm ruộng để canh tác”.

Đồng bào DTTS vùng cao Sơn Động mong muốn có thêm đất để canh tác, sản xuất

Để từng bước khắc phục khó khăn và nâng cao nhận thức cho cán bộ và nhân dân về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS cũng như quán triệt, cụ thể hóa các nghị quyết, chủ trương của Ðảng, chính sách của Nhà nước, Ban Dân tộc tỉnh tập trung bám sát cơ sở, chủ động điều tra, nắm bắt tình hình đời sống người dân vùng dân tộc và miền núi, phối hợp các ngành, địa phương thực hiện tốt các chương trình, dự án, chính sách dân tộc trên địa bàn. 

Một trong những giải pháp hiệu quả với khu vực miền núi, tận dụng lợi thế tự nhiên là gắn với phát triển kinh tế rừng

Thực hiện Chương trình 135 năm 2018, nguồn vốn trung ương phân bổ cho tỉnh là trên 88,5 tỷ đồng, hiện Ban Dân tộc tỉnh đã phối hợp các đơn vị liên quan tham mưu UBND tỉnh phân bổ chi tiết nguồn vốn cho các chủ đầu tư thực hiện... tập trung vào các lĩnh vực thanh toán các công trình chuyển tiếp, xây dựng mới các công trình nước sinh hoạt tập trung tại huyện Sơn Động và huyện Lục Nam; hỗ trợ trực tiếp cho bà con nghèo, vùng khó của các huyện Sơn Động, Lục Ngạn, Lục Nam, Yên Thế, Lạng Giang... Cùng với đó, tỉnh tăng cường huy động các nguồn vốn đầu tư cho phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số; lồng ghép nguồn vốn các chương trình, dự án trên địa bàn để nâng cao hiệu quả đầu tư, chống lãng phí thất thoát. Công tác nghiên cứu, ứng dụng rộng rãi tiến bộ khoa học - kỹ thuật trong sản xuất cũng sẽ được đẩy mạnh, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội ở vùng đồng bào dân tộc; xây dựng các mô hình sản xuất hàng hóa phù hợp, phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân 4%/năm đối với các xã đặc biệt khó khăn và 5%/năm đối với các thôn đặc biệt khó khăn trên địa bàn.

Những nỗ lực từ các địa phương vùng núi giúp cải thiện phần nào đời sống đồng bào DTTS

Trưởng ban Dân tộc tỉnh Bắc Giang Nguyễn Hồng Luân cho biết, thời gian tới tỉnh quan tâm thực hiện tốt các chính sách dân tộc, giúp người dân vùng miền núi và dân tộc thiểu số của tỉnh phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, ưu tiên bố trí nguồn vốn để hỗ trợ nhân dân xây dựng các công trình thủy lợi, cầu cống, hệ thống tưới tiêu, đường giao thông… ngoài ra tăng cường hỗ trợ giải quyết cơ bản tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất, các vấn đề tái định cư, nước sản xuất, nước sinh hoạt của nhân dân vùng miền núi; cải tạo, nâng cấp hệ thống điện tại các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn, khắc phục tình trạng điện yếu, phấn đấu đáp ứng nhu cầu sử dụng điện lưới quốc gia an toàn, công tác ứng dụng KH-KT, mô hình mới, mở các doanh nghiệp sản xuất, bao tiêu nông sản giúp giải quyết việc làm tại chỗ cho bà con, tỉnh cũng cũng chú trọng phát triển giáo dục đào tạo, y tế, dạy nghề, giải quyết việc làm cho đồng bào vùng dân tộc, nhất là thanh niên dân tộc thiểu số, từng bước nâng cao đời sống và thu nhập của người dân tại đây./.

Minh Anh