Đây là chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội nước ta đến Singapore sau 14 năm, kể từ chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An năm 2003 và đến Australia sau 9 năm, kể từ chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng năm 2008. Chuyến thăm là hoạt động tuyên truyền đối ngoại quan trọng nhằm tăng cường quan hệ Đối tác Chiến lược Việt Nam-Singapore, tiến tới kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Singapore và thúc đẩy quan hệ Đối tác Toàn diện tăng cường với Australia, hướng tới nâng cấp quan hệ Việt Nam-Australia lên Đối tác Chiến lược trong năm 2018.

Tăng cường quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Singapore  

Tháng 9/2013, nhân chuyến thăm của Thủ tướng Lý Hiển Long tới Việt Nam và kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, hai bên đã ra Tuyên bố chung về thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Việt Nam-Singapore.

Trong gần 45 năm kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 1/8/1973, quan hệ hữu nghị và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Singapore đã và đang phát triển thiết thực, hiệu quả trên cả 5 trụ cột: làm sâu sắc thêm quan hệ chính trị tin cậy lẫn nhau; tăng cường hợp tác kinh tế; nâng cao hợp tác an ninh, quốc phòng; thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khác (giáo dục, pháp luật, y tế, văn hóa-nghệ thuật-thể thao); tăng cường hợp tác tại các diễn đàn quốc tế và khu vực của nội hàm “Đối tác Chiến lược”.

Quan hệ Đối tác Chiến lược Việt Nam-Singapore tiếp tục phát triển thực chất và tin cậy trong những năm qua. Hai nước thường xuyên trao đổi đoàn, tiếp xúc cấp cao và các cấp; hợp tác kênh Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ được mở rộng. Hợp tác Việt Nam-Singapore trên các lĩnh vực kinh tế-thương mại và đầu tư, quốc phòng-an ninh, giáo dục-đào tạo, giao thông vận tải, du lịch, tài chính, luật pháp... đều phát triển mạnh.

Từ 1996 đến nay, Singapore luôn là một trong những đối tác lớn nhất của Việt Nam; là bạn hàng thương mại lớn thứ ba của Việt Nam trong ASEAN và thứ sáu trên thế giới. Kim ngạch thương mại hai nước năm 2016 đạt 7,1 tỷ USD.  

Việt Nam xuất sang Singapore các mặt hàng như: gạo, thủy sản, cà phê, hạt tiêu, rau quả, dầu thô, phương tiện vận tải và phụ tùng… nhưng thị phần không lớn. Việt Nam nhập từ Singapore các mặt hàng xăng dầu thành phẩm, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, điện thoại.  

Tính đến tháng 9/2017, Singapore tiếp tục là nhà đầu tư lớn của Việt Nam, đứng thứ 3/126 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, với hơn 1927 dự án, tổng vốn 41,5 tỷ USD. Việt Nam có 65 dự án đầu tư tại Singapore với tổng vốn đầu tư hơn 241 triệu USD, đứng thứ 12/68 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài về dầu khí, khai khoáng, công nghệ thông tin, dịch vụ.  

Các dự án đầu tư của Singapore được đánh giá hiệu quả, triển khai nhanh, tập trung vào các lĩnh vực trọng yếu trong chuyển dịch kinh tế vùng miền của Việt Nam. Hiện có 7 khu công nghiệp Việt Nam-Singapore đang hoạt động hiệu quả. Khu Công nghiệp Việt Nam - Singapore (VSIP) là một biểu tượng cho tính hiệu quả của các dự án đầu tư của Singapore, đã hoạt động được hơn 11 năm với 7 khu, gồm: VSIP 1 và VSIP 2 tại Bình Dương, VSIP 3 tại Bắc Ninh (12/2007), VSIP 4 tại Hải Phòng (01/2010); VSIP 5 tại Quảng Ngãi (9/2013); VSIP 6 tại Hải Dương (8/2015) và VSIP 7 tại Nghệ An (9/2015). Nhân chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Lý Hiển Long vào tháng 3/2017, hai bên ký Thỏa thuận ghi nhớ thiết lập Khu Công nghiệp Việt Nam-Singapore 8 tại Quảng trị.

Trong những năm qua, quan hệ giữa Quốc hội Việt Nam với Quốc hội Singapore tiếp tục được củng cố và ngày càng phát triển tốt đẹp. Hai bên duy trì trao đổi các đoàn lãnh đạo cấp cao của hai Quốc hội, các đoàn cấp Ủy ban và nghị sỹ hai nước. Ngoài việc trao đổi các nội dung về công tác xây dựng pháp luật, giám sát của Quốc hội, các nghị sỹ hai nước đã góp phần tích cực thúc đẩy mối quan hệ đầu tư, thương mại giữa hai nước. Quốc hội Việt Nam khóa XIV đã thành lập Nhóm Nghị sỹ hữu nghị Việt Nam-Singapore do ông Nguyễn Hải Hưng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc hội và An ninh làm Chủ tịch Nhóm.

Tại các Diễn đàn đa phương, hai bên có sự hợp tác tốt đẹp tại Liên minh Nghị viện Thế giới, Diễn đàn Nghị viện châu Á-Thái Bình Dương, Đại hội đồng Liên Nghị viện Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á… Các Đoàn đại biểu Quốc hội hai nước có sự tham vấn lẫn nhau và có nhiều quan điểm tương đồng về giải quyết các vấn đề an ninh, môi trường tại khu vực.

Thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện với Australia

Kể từ khi Việt Nam-Australia thiết lập quan hệ Đối tác Toàn diện vào năm 2009, quan hệ song phương hai nước phát triển nhanh, thực chất và khá hiệu quả. Tháng 3/2015, hai nước đã ký Tuyên bố về quan hệ Đối tác Toàn diện tăng cường. Australia coi Việt Nam là đối tác then chốt trong ASEAN, đánh giá cao vai trò của Việt Nam trong ASEAN.

Tháng 3/2009, tại Hội nghị cấp cao ASEAN 14, Australia chính thức công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường. Australia là bạn hàng thứ 8 của Việt Nam. Quan hệ kinh tế tiếp tục là điểm sáng nổi bật. Australia là đối tác kinh tế và thị trường xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam với kim ngạch thương mại năm 2014 đạt mốc cao nhất 6 tỷ USD; năm 2015 đạt hơn 5 tỷ USD; năm 2016 duy trì ở mức trên 5 tỷ USD.  

Tính đến nay, Australia có 378 dự án đầu tư với tổng vốn đầu tư 1,7 tỉ USD, đứng thứ 19/115 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Việt Nam hiện có 17 dự án đầu tư trực tiếp vào Australia với tổng giá trị đạt 137 triệu USD, chủ yếu vào các lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, nghệ thuật, vui chơi giải trí, khai khoáng, dịch vụ. Australia là một trong những đối tác song phương cung cấp ODA không hoàn lại lớn nhất cho Việt Nam, trên 130 triệu AUD/năm trong giai đoạn 2010-2015. Ngoài ra, hai bên cũng hợp tác mạnh mẽ trong các lĩnh vực như: giáo dục, lao động, du lịch, khoa học - công nghệ.

Quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam và Nghị viện Australia phát triển tốt đẹp. Quốc hội Việt Nam và Hạ viện Australia lần đầu tiên ký Thoả thuận hợp tác nhân dịp chuyến thăm chính thức Australia của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam khóa XII Nguyễn Phú Trọng vào năm 2008. Kế thừa kết quả hợp tác tốt đẹp đó, trong chuyến thăm Việt Nam của Chủ tịch Hạ viện Australia Anna Burke vào năm 2013, Quốc hội Việt Nam đã ký Thoả thuận hợp tác giai đoạn mới với Quốc hội liên bang gồm Thượng viện và Hạ viện Australia. Các văn bản này đã tạo ra động lực mới, là cơ sở pháp lý cho việc tăng cường quan hệ hợp tác song phương giữa cơ quan lập pháp hai nước đi vào chiều sâu, có hiệu quả thiết thực và bền vững.

Cùng với sự phát triển tốt đẹp của mối quan hệ hai nước, quan hệ giữa Quốc hội Việt Nam và Quốc hội liên bang Australia ngày một phát triển. Hai bên thường xuyên trao đổi đoàn lãnh đạo cấp cao và các đoàn công tác cấp Ủy ban, các nghị sỹ hai nước. Hai bên đã thành lập các Nhóm Nghị sỹ hữu nghị tương ứng. Chủ tịch Nhóm Nghị sỹ hữu nghị Việt Nam-Australia là ông Nguyễn Hạnh Phúc, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội. Chủ tịch Nhóm Nghị sỹ hữu nghị Australia-Việt Nam là Hạ Nghị sỹAndrew Wallace. Việc hai nước trao đổi giao lưu Nghị sỹ đã góp phần tích cực trong công tác tuyên truyền đối ngoại và tăng cườngsự hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân hai nước; thúc đẩy quan hệ toàn diện hai nước qua kênh ngoại giao nghị viện...

Chuyến thăm chính thức Singapore và Australia của Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội nước ta do Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân dẫn đầu có ý nghĩa quan trọng, nhằm tiếp tục củng cố hơn nữa quan hệ Đối tác Chiến lược với Singapore và quan hệ Đối tác Toàn diện tăng cường với Australia; trao đổi biện pháp tăng cường quan hệ hợp tác giữa Quốc hội nước ta và cơ quan lập pháp của hai nước bạn.

Theo Nguyễn Hồng Điệp (TTXVN)