Sáng 27.5, tiếp tục kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV, Quốc hội thảo luận dự thảo luật BHXH sửa đổi. Liên quan tiền lương đóng BHXH sau khi mức lương cơ sở đã bị bãi bỏ khi tiến hành cải cách tiền lương từ 1.7, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, nội dung này chưa được dự liệu đầy đủ khi Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp 6 cuối năm 2023. 

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Quốc hội Nguyễn Thúy Anh trình bày báo cáo tiếp thu, chỉnh lý dự án luật BHXH. GIA HÂN

Trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý, qua nhiều lần đề nghị, ngày 15.5 vừa qua, Chính phủ mới đề xuất thay "mức lương cơ sở" bằng "mức tham chiếu" trong dự thảo luật.

Tuy nhiên, ngày 25.5, Chính phủ đã có báo cáo số 286 gửi Quốc hội đề xuất các nội dung liên quan trong dự thảo luật BHXH sửa đổi do tác động của chính sách tiền lương mới.

Về việc sử dụng "mức tham chiếu" thay thế cho "mức lương cơ sở", Chính phủ cho biết, để đảm bảo tương quan, với dự kiến phương án cải cách tiền lương mà Ban Chỉ đạo đã thống nhất báo cáo cấp có thẩm quyền, đề nghị thể hiện khái niệm "mức tham chiếu" tại dự thảo luật.

Cụ thể, Chính phủ đề xuất mức tham chiếu là mức tiền dùng để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ BHXH trong luật này.

Mức tham chiếu được tính bằng mức lương cơ sở, khi bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu được Chính phủ điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế, phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước và quỹ BHXH.

Về tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc quy định tại khoản 1 điều 89 luật BHXH năm 2014, Chính phủ đề nghị giữ như nội dung đã trình tại kỳ họp 6 vào tháng 10.2023.

Theo đó, người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định thì tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc là tiền lương tháng theo bảng lương do Nhà nước quy định; phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề (nếu có).

Tính lương hưu, trợ cấp một lần thay đổi thế nào?

Báo cáo số 286 của Chính phủ cũng cho biết, với phương án cải cách tiền lương mà Chính phủ đã thống nhất báo cáo cấp có thẩm quyền thì cơ bản chưa cần thiết phải sửa đổi toàn diện ngay Điều 62 (về mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp một lần) và Điều 63 (về điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH) của luật hiện hành như đề xuất trước đó của Chính phủ. Chính phủ cũng đề nghị giữ các quy định này như dự thảo trình Quốc hội tại kỳ họp 6 tháng 10.2023.

Bộ trưởng Bộ LĐ-TB-XH Đào Ngọc Dung, đại diện cơ quan chủ trì thẩm tra tại phiên thảo luận. GIA HÂN

Theo bà Thúy Anh, trên cơ sở báo cáo của Chính phủ, cũng trong ngày 25.5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã phát hành báo cáo về tiếp thu, giải trình, chỉnh lý quy định của dự thảo luật BHXH sửa đổi về mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp một lần (điều 76) và điều chỉnh tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc (điều 77) trình Quốc hội.

Theo bà Thúy Anh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với phương án Chính phủ trình, nhưng cho rằng các quy định này liên quan tới hàng triệu người đã, đang và sẽ hưởng lương hưu. 

Do đó, cần được xem xét một cách toàn diện, thấu đáo trong bối cảnh thực hiện cải cách tiền lương, đồng thời cần đánh giá kỹ tác động đối với người hưởng lương hưu ở các thời điểm khác nhau, trong các khu vực, lĩnh vực khác nhau.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị các vị đại biểu Quốc hội nghiên cứu kỹ lưỡng, thảo luận, cho ý kiến thẳng thắn, rõ ràng về vấn đề này.

Luật BHXH sửa đổi được tiến hành từ kỳ họp 6 vào tháng 10.2023, trong bối cảnh thực hiện cải cách tiền lương. Theo nghị trình, luật sẽ được Quốc hội bấm nút thông qua tại kỳ họp 7 Quốc hội khóa XV lần này.

Quy định tại điều 76 và điều 77 theo đề xuất của Chính phủĐiều 76. Mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp một lần

1. Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương này thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của số năm đóng BHXH trước khi nghỉ hưu như sau:

a) Bắt đầu tham gia BHXH trước ngày 1.1.1995 thì tính bình quân của tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 5 năm cuối trước khi nghỉ hưu;

b) Bắt đầu tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 1.1.1995 đến ngày 31.12.2000 thì tính bình quân của tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 6 năm cuối trước khi nghỉ hưu;

c) Bắt đầu tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 1.1.2001 đến ngày 31.12.2006 thì tính bình quân của tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 8 năm cuối trước khi nghỉ hưu;

d) Bắt đầu tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 1.1.2007 đến ngày 31.12.2015 thì tính bình quân của tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 10 năm cuối trước khi nghỉ hưu;

đ) Bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1.1.2016 đến ngày 31.12.2019 thì tính bình quân của tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 15 năm cuối trước khi nghỉ hưu;

e) Bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1.1.2020 đến ngày 31.12.2024 thì tính bình quân của tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 20 năm cuối trước khi nghỉ hưu;

g) Bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1.1.2025 trở đi thì tính bình quân của tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của toàn bộ thời gian đóng BHXH.

h) Trường hợp trong quá trình đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định theo các điểm a, b, c, d, đ và e khoản này, người lao động có khoảng thời gian đóng BHXH liền kề với bình quân tiền lương làm căn cứ đóng của thời gian này cao hơn bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của những năm cuối thì người lao động được chọn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH liền kề tương ứng với số năm quy định tại khoản này để tính mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH.

i) Chính phủ quy định việc tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH khi Nhà nước thực hiện cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang.

2. Người lao động có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của toàn bộ thời gian.

3. Người lao động vừa có thời gian đóng BHXH thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, vừa có thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH chung của các thời gian, trong đó thời gian đóng theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định được tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo quy định tại khoản 1 điều này trên tổng thời gian đóng theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định.

4. Chính phủ quy định chi tiết điều này".

"Điều 77. Điều chỉnh tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc

1. Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc để tính mức bình quân quy định tại điều 76 của luật này của người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định được điều chỉnh như sau:

a) Đối với người lao động bắt đầu tham gia BHXH trước ngày 1.1.2016, được điều chỉnh theo mức lương cơ sở tại thời điểm hưởng chế độ hưu trí. Chính phủ quy định việc điều chỉnh tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc khi Nhà nước thực hiện cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang.

b) Đối với người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1.1.2016 trở đi, được điều chỉnh như quy định tại khoản 2 Điều này.

2. Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc để tính mức bình quân quy định tại điều 76 của luật này của người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng của từng thời kỳ theo quy định của Chính phủ.

Theo Lê Hiệp/Thanh niên

https://thanhnien.vn/dung-muc-tham-chieu-thay-luong-co-so-de-dong-bhxh-tu-17-18524052709333876.htm