Không có cách nào chắc chắn để ngăn ngừa chẩn đoán ung thư buồng trứng trong đời. Lý do là bởi hiện chưa có phương pháp tốt nào để sàng lọc căn bệnh này, và các triệu chứng ban đầu nào như đầy hơi đều dễ nhầm lẫn với các tình trạng khác.
Nhưng điều đó không có nghĩa là bạn không có quyền kiểm soát. Mặc dù không thể thay đổi hai yếu tố nguy cơ chính của ung thư buồng trứng - giới tính nữ và tuổi (độ tuổi trung bình có chẩn đoán ung thư buồng trứng là 62) – có khá nhiều yếu tố nguy cơ khác mà bạn có thể tác động đến.
Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ ung thư buồng trứng, đừng hoảng sợ. Chúng không có nghĩa là chắc chắn bạn sẽ bị ung thư buồng trứng. Nhưng việc thực hiện các bước có thể để giảm nguy cơ sẽ rất đáng giá. Dưới đây là một số yếu tố liên quan đến giảm nguy cơ ung thư buồng trứng.
Uống thuốc tránh thai
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những phụ nữ uống thuốc tránh thai có tỷ lệ mắc ung thư buồng trứng thấp hơn. Sự bảo vệ này tăng theo thời gian uống thuốc và có thể kéo dài tới 35 năm. Hơn nữa, giảm nguy cơ có thể diễn ra ngay sau khi bắt đầu uống thuốc từ ba đến sáu tháng.
Có một giả thuyết cho rằng càng rụng trứng nhiều lần trong đời thì nguy cơ mắc ung thư buồng trứng càng cao. Việc sử dụng biện pháp tránh thai giúp bạn không rụng trứng và đã được chứng minh là giảm tới 50% nguy cơ ung thư buồng trứng. (Vì lý do tương tự, có kinh sớm và mãn kinh muộn có thể làm tăng nguy cơ ung thư buồng trứng.)
Nhưng cũng có những nguy cơ liên quan đến việc uống thuốc tránh thai, bao gồm đau tim và huyết khối. Các bác sĩ không khuyên tất cả mọi người nên uống thuốc tránh thai để giảm nguy cơ ung thư buồng trứng, nhưng thuốc có những mặt lợi.
Duy trì cân nặng khỏe mạnh
Béo phì là một yếu tố nguy cơ gây ung thư buồng trứng, nhất là nếu đang hoặc đã bị béo phì ở đầu độ tuổi trưởng thành. Những người béo phì cũng dễ chết do ung thư buồng trứng.
Béo phì đã được chứng minh là một yếu tố làm tăng nguy cơ đối với nhiều bệnh ung thư và có một mối liên quan giữa béo phì và ung thư buồng trứng. Đây là điều có thể bị xem nhẹ. Thêm một lý do nữa để giảm cân nếu bạn cần hoặc duy trì cân nặng khỏe mạnh.
Ăn chế độ ăn ít chất béo
Việc giữ thân hình thon thả có thể giúp ngăn ngừa ung thư buồng trứng, và cách tốt nhất để làm việc này là thông qua một chế độ ăn uống và tập thể dục lành mạnh. Nghiên cứu gợi ý rằng tuân thủ chế độ ăn ít chất béo có thể làm giảm nguy cơ ung thư buồng trứng. Một nghiên cứu đã chỉ ra chất béo từ các nguồn động vật là thủ phạm cụ thể.
Nói chung, một ý tưởng tốt là ăn nhiều rau, cùng với trái cây và các thực phẩm từ thực vật khác. Hạn chế màu đỏ và thịt chế biến cho những dịp đặc biệt.
Có nhiều nghiên cứu cho thấy chế độ ăn ít chất béo có thể mang lại lợi ích trong việc giảm nguy cơ ung thư buồng trứng. Chắc chắn bạn nên làm như vậy.
Mang thai và cho con bú
Mang thai và cho con bú có liên quan với nguy cơ ung thư buồng trứng thấp hơn. Điều này quay lại với số lần rụng trứng trong đời người phụ nữ.
Khi mang thai, sẽ không có rụng trứng. Bạn cũng ít có khả năng rụng trứng khi cho con bú.
Độ tuổi mà người phụ nữ mang thai cũng là vấn đề. Nghiên cứu cho thấy những phụ nữ sinh con trước 26 tuổi có nguy cơ mắc ung thư buồng trứng thấp hơn so với những phụ nữ đợi lâu hơn. Mang thai càng nhiều, nguy cơ càng ít.
Điều đó không có nghĩa là bạn sẽ bị ung thư buồng trứng nếu bạn quyết định không sinh con hoặc không cho con bú. (Cũng không nên để việc tránh ung thư buồng trứng trở thành động lực chính của mang thai.) Nguy cơ mắc ung thư buồng trứng nói chung trong cuộc đời của một người phụ nữ là khoảng 1/78, theo Hội Ung thư Mỹ (ACS).
Phẫu thuật cắt tử cung hoặc thắt ống dẫn trứng
Thắt ống dẫn trứng và cắt tử cung (có thể bao gồm cả cổ tử cung) đôi khi được thực hiện để điều trị các tình trạng sức khỏe khác hoặc để kế hoạch hóa gia đình.
Cả hai đều làm giảm nguy cơ ung thư buồng trứng, nhưng vẫn chưa rõ lý do tại sao.
Tất nhiên, những phẫu thuật này không phải là nhẹ nhàng và có thể mang đến nguy cơ lớn. Giống như với thuốc tránh thai, nguy cơ ung thư buồng trứng thấp hơn thường không phải là yếu tố duy nhất quyết định thực hiện một trong những thủ thuật này (trừ khi bạn có nguy cơ cao), nhưng nó có thể là một lợi ích phụ.
Cắt bỏ buồng trứng và ống dẫn trứng
Nếu bạn có nguy cơ cao bị ung thư buồng trứng, phẫu thuật phòng ngừa hoặc dự phòng có thể là một lựa chọn. Nhiều phụ nữ có tiền sử gia đình hoặc tiền sử cá nhân bị ung thư buồng trứng hoặc mang đột biến gen làm tăng nguy cơ đã cắt bỏ tất cả buồng trứng và ống dẫn trứng, một thủ tục được gọi là phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng - ống dẫn trứng hai bên.
Nếu bạn có tiền sử gia đình rõ rệt về ung thư buồng trứng hoặc các ung thư di truyền khác hoặc có đột biến gen, bạn có thể nên được tư vấn di truyền. Đột biến gen BRCA1 và BRCA2 làm tăng nguy cơ mắc cả ung thư buồng trứng và ung thư vú, nhưng các đột biến gen khác cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư buồng trứng.
Một chuyên gia tư vấn di truyền có thể nói chuyện với bạn về các biện pháp, bao gồm cả phẫu thuật, để giảm nhẹ nguy cơ.
Hạn chế điều trị sinh sản
Vẫn chưa rõ liệu thuốc sinh sản có thực sự làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư buồng trứng hay không, nhưng có một số bằng chứng cho thấy một loại cụ thể là clomiphene citrate (được bán dưới tên Clomid và các loại khác), có thể gây ra điều này. Các bác sĩ chưa ngừng sử dụng thuốc, nhưng họ đã thay đổi cách dùng.
Hiện nay, các bác sĩ đã tránh dùng thuốc trong quá 6 tháng vì nguy cơ ung thư buồng trứng. Thông thường, nếu một phụ nữ gặp khó khăn trong việc mang thai và bác sĩ thấy họ không có rụng trứng, họ sẽ thử Clomid trong một vài tháng. Nếu không có tác dụng, họ sẽ chuyển sang một lựa chọn khác.
Chưa ai biết chắc chắn tại sao lại như vậy; Theo ACS, có thể những phụ nữ gặp khó khăn khi mang thai có nguy cơ mắc ung thư buồng trứng cao hơn ngay cả khi họ không sử dụng thuốc hỗ trợ sinh sản.
Có lẽ nên tránh liệu pháp hoóc-môn
Sử dụng liệu pháp hoóc-môn sau khi mãn kinh có thể làm tăng nguy cơ ung thư buồng trứng, nhưng không có bằng chứng rõ ràng.
Thường được sử dụng để giảm các cơn bốc hỏa và các triệu chứng khác của mãn kinh, liệu pháp hoóc-môn, như thuốc sinh sản, vẫn còn bị hiểu sai. Một số chuyên gia cho biết liệu pháp hoóc-môn dưới dạng estrogen đơn thuần có thể làm tăng nguy cơ ung thư buồng trứng, trong khi những người khác nói rằng estrogen cộng với progesterone là vấn đề. Nhưng cũng có những người khác tin rằng không có nguy cơ nào cả.
Các bác sĩ cũng chỉ ra rằng thuốc tránh thai – loại thuốc tương tự như liệu pháp hoóc-môn, dường như bảo vệ chống lại ung thư buồng trứng.
Theo Cẩm Tú/Dân Trí
( Nguồn Health)