Nhiều người muốn được mát mẻ hoặc sảng khoái sẽ ăn đá lạnh hoặc cho thêm đá vào đồ uống. Mút những viên đá lạnh cũng có thể giúp mọi người cảm thấy giảm các triệu chứng khô miệng.
Thèm đá lạnh có thể do thiếu chất dinh dưỡng hoặc có vấn đề về cảm xúc
Tuy nhiên, liên tục thèm đá lạnh và ăn đá lạnh có thể rất không tốt cho răng của một người và có thể là một dấu hiệu của bệnh lý cần sự chú ý y tế.
Những tình trạng bệnh gây cảm giác thèm ăn hoặc nhai đá lạnh
Pagophagia
Pagophagia là thuật ngữ để chỉ những người thường xuyên thèm đá lạnh. Cảm giác thèm ăn này có thể dai dẳng và thường kéo dài hơn một tháng.
Pagophagia là dạng hiếm gặp của một rối loạn ăn uống gọi là pica. Pica thường đi kèm với các rối loạn tâm thần khác như tự kỷ và tâm thần phân liệt và khiến người bệnh thèm ăn không cưỡng nổi ăn đối với các thực phẩm không có giá trị dinh dưỡng thực sự.
Trong khi trẻ em dễ bị pica hơn, song pagophagia có thể ảnh hưởng đến cả người lớn và trẻ em.
Thiếu máu thiếu sắt
Một số nhà nghiên cứu tin rằng có mối liên hệ giữa thiếu máu thiếu sắt và thèm ăn đá lạnh, nhưng lý do vẫn chưa rõ ràng.
Những người bị thiếu máu sẽ không có đủ số lượng tế bào hồng cầu khỏe mạnh, cần thiết để vận chuyển oxy khắp cơ thể. Trong thiếu máu do thiếu sắt, thiếu sắt là nguyên nhân.
Các triệu chứng điển hình của thiếu máu gồm:
• mệt mỏi hoặc thiếu năng lượng
• da nhợt nhạt (xanh tái)
• cảm giác chóng mặt hoặc choáng váng
• tim đập nhanh
• khó thở
• tưc ngực
• lưỡi bị sưng
• bàn tay hoặc bàn chân lạnh
Một nghiên cứu trên những người bị thiếu máu thiếu sắt cho thấy 13 trong số 81 người tham gia có triệu chứng pagophagia. Đối với một số người, việc bổ sung sắt loại bỏ cảm giác thèm ăn đá lạnh của họ.
Nghiên cứu thêm cho thấy bổ sung sắt cũng có thể làm giảm các triệu chứng pica khác.
Một giả thuyết là việc nhai đá lạnh khiến người bị thiếu máu cảm thấy tỉnh táo hơn. Các nhà nghiên cứu tin rằng nó kích hoạt một hiệu ứng để đưa nhiều máu hơn đến não, do đó cung cấp cho não nhiều oxy hơn. Ngoài cải thiện sự tỉnh táo, điều này có thể giúp tư duy rõ ràng hơn.
Vấn đề cảm xúc
Một số vấn đề về cảm xúc cũng có thể khiến mọi người muốn nhai những viên đá lạnh. Ví dụ, một người bị stress có thể thấy việc nhai đá lạnh giúp giải tỏa căng thẳng.
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) cũng có thể là nguyên nhân. OCD là tình trạng sức khỏe tâm thần dẫn đến hành vi ép buộc hoặc suy nghĩ ám ảnh.
Vấn đề dinh dưỡng
Những người thường xuyên thèm ăn đá lạnh có thể có những vấn đề về chế độ ăn làm trầm trọng thêm cảm giác thèm này.
Người ta thường thêm xi-rô có hương vị vào đá bào, vì vậy cảm giác thèm đá bào trên thực tế có thể là thèm đường. Mọi người nên hạn chế loại đồ uống này vì hàm lượng đường cao.
Mất nước
Mất nước nhẹ cũng có thể khiến người ta thèm đá lạnh. Viên đá sẽ làm mát và làm dịu khô miệng và khô môi, ngoài việc làm dịu cơn khát. Chúng cũng có thể giúp hạ nhiệt độ cơ thể trong những ngày nóng nực.
Các triệu chứng của sự mất nước nhẹ là khát và nước tiểu sẫm màu hơn. Bất cứ ai có các triệu chứng mất nước nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như co giật hoặc cảm thấy chóng mặt, lú lẫn hoặc mất định hướng sẽ cần điều trị khẩn cấp.
Các biến chứng
Ăn đá lạnh có thể dẫn đến các biến chứng, bao gồm:
Vấn đề về răng
Ăn đá lạnh nhiều có thể làm hỏng men răng và gây ra các vết nứt hoặc rạn ở răng, có thể dẫn đến các vấn đề khác như răng nhạy cảm hơn với nhiệt độ và đau.
Những người liên tục nhai đá lạnh có thể cần phải đi khám nha khoa để chữa sâu răng và thay thế các chỗ trám bị mất.
Các biến chứng của thiếu máu
Thiếu máu có thể gây biến chứng trong thai kỳ.
Các biến chứng mà thiếu máu có thể gây ra bao gồm:
• tim to hoặc suy tim
• các biến chứng thai nghén như đẻ non hoặc con nhẹ cân
• tăng nguy cơ nhiễm trùng ở trẻ em
• chậm tăng trưởng hoặc phát triển ở trẻ em
Các vấn đề về ăn uống
Những người thèm đá lạnh có thể ăn nhiều đá hơn là họ tưởng. Thêm đường hoặc hương liệu khác vào đá có thể gây tăng cân và các vấn đề khác liên quan đến tiêu thụ đường quá mức.
Biến chứng của Pica
Đá lạnh không gây ra tổn thương bên trong. Tuy nhiên, nếu một người bị pica cũng ăn những thứ khác không phải thực phẩm, thì điều này có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng, chẳng hạn như:
• nhiễm trùng
• vấn đề về ruột
• ngộ độc
• sặc/ngạt
• hình thành khối tắc trong ruột
• hình thành những vết rách trong ruột
Điều trị
Việc điều trị cảm giác thèm ăn đá lạnh sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân của vấn đề.
Vì pica là một tình trạng sức khỏe tâm thần chứ không phải là tình trạng thể chất, việc điều trị pagophagia có thể khác nhau. Bác sĩ có thể khuyên bạn nên điều trị kết hợp với thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc chống lo âu.
Những người thiếu máu thiếu sắt sẽ thấy việc bổ sung sắt làm giảm các triệu chứng.
Một số người cũng có thể cần điều trị các biến chứng phát sinh từ việc ăn đá lạnh. Ví dụ, họ có thể cần phải tìm lời khuyên và điều trị từ bác sĩ nha khoa nếu họ bị tổn thương răng.
Những điều cần nhớ
Trong khi mút hoặc nhai đá lạnh trong chừng mực vừa phải không có khả năng gây hại, thì việc thường xuyên ăn đá lạnh không cưỡng lại được có thể là biểu hiện của một tình trạng bệnh lý nào đó cần chú ý. Nếu không được điều trị, những tình trạng này có thể gây ra các biến chứng.
Bất cứ ai bị thèm ăn đá lạnh dai dẳng kéo dài hơn một tháng nên hẹn gặp bác sĩ để xem có nguyên nhân tiềm ẩn nào không. Tuy nhiên, nếu người đó đang mang thai, họ nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay sau khi nhận thấy các triệu chứng. Không nhận được các chất dinh dưỡng phù hợp trong khi mang thai có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
Cẩm Tú/Dân trí
Theo MNT