Các yếu tố như tiếp xúc với khí radon, amiăng, ô nhiễm môi trường, biến đổi gien, hút thuốc lá thụ động... là những nguyên nhân khác gây nên ung thư phổi.

BS Nguyễn Minh Thuận - Bệnh viện đa khoa Nam Sài Gòn - cho biết: Theo những nghiên cứu trên thế giới những năm gần đây tỷ lệ mắc ung thư phổi ở những người không hút thuốc lá càng tăng cao và đa phần gặp ở những người trẻ và phụ nữ. Có nhiều yếu tố khác gặp ở những người ung thư phổi nhưng chưa từng hút thuốc lá bao giờ.

Nếu bạn là người hút thuốc, bạn có thể tưởng tượng phổi của mình như một chiếc túi màu trắng, và ung thư giống như đặt một viên bi đen trong đó. Loại ung thư mà một người không sử dụng thuốc lá mắc phải có tên là ung thư biểu mô tuyến. Thay vì một đốm hoặc một khối u nằm trong phổi, nó giống một vùng mơ hồ và lan tỏa trên lá phổi. Một điểm khác biệt nữa là chúng có thể phát triển chậm và ít di căn đến các cơ quan khác nhưng có thể tái phát ngay cả khi đã phẫu thuật thành công.

Hiện nay nguyên nhân dẫn đến ung thư phổi vẫn chưa rõ ràng nhưng người ta tìm thấy những mối liên quan giữa bệnh lý ác tính này ở người không hút thuốc lá gồm các yếu tố như sau.

Bên cạnh hút thuốc có nhiều yếu tố khác dẫn đến ung thư phổi như môi trường, ăn uống... SHUTTERSTOCK

Yếu tố môi trường: Hít phải khí radon hoặc amiăng hoặc ô nhiễm môi trường

Tiếp xúc với khí radon được coi là một trong những nguyên nhân gây ung thư phổi ở những người không hút thuốc, gây ra khoảng 21.000 ca tử vong do ung thư phổi mỗi năm. Radon là vô hình và không có mùi, nhưng nó xuất hiện tự nhiên ở ngoài trời. Nó đã được tìm thấy với số lượng tập trung bên trong một số ngôi nhà được xây dựng trên đất có chứa các mỏ uranium tự nhiên.

Khí radon từ trong nền đất, đá có thể thoát ra và thâm nhập vào tòa nhà thông qua các vết nứt trên tường hay qua nền gạch bê tông. Chính vì vậy, những người dành nhiều thời gian trong tầng hầm hay ở các tầng thấp của tòa nhà sẽ có nguy cơ cao tiếp xúc với khí radon.

Amiăng không phải là một mối nguy hiểm tiềm ẩn trừ khi vật liệu bị hư hỏng và xuống cấp trầm trọng, tạo ra bụi. Khi bạn hít vào, các sợi amiăng bị kẹt sâu trong phổi và theo thời gian có thể dẫn đến ung thư phổi. Đôi khi amiăng ẩn náu ở những nơi như ống dẫn hơi nước hoặc gạch trong những ngôi nhà cũ. Ngoài ra amiăng và dầu diesel có nhiều trong các mỏ khai thác, những công nhân khai thác mỏ sẽ có nguy cơ cao mắc ung thư phổi.

Ô nhiễm môi trường có thể gây ra những thay đổi trong ADN và từ đó đặt tiền đề gây bệnh. Khí thải ô nhiễm từ xe cộ, nhà máy công nghiệp, bếp củi và các nguồn khác chứa các hạt nhỏ có thể góp phần làm ô nhiễm không khí và gây ung thư phổi. Bụi, khói và hóa chất trong không khí gây ra khoảng 1 - 2% trong tổng số các ca mắc ung thư phổi.

Hút thuốc lá thụ động từ người xung quanh

Có nghiên cứu đã chỉ ra rằng, bạn chỉ cần ở trong phòng có người hút thuốc lá 1 giờ đồng hồ thì số hóa chất độc hại được cơ thể tiếp nhận tương đương với việc hút 10 điếu thuốc/ngày. Thực tế, khói thuốc nhả ra môi trường còn độc hại hơn cả khói thuốc được người hút hít vào.

Khói thuốc sẽ gây ảnh hưởng trong phạm vi 7-10 m. Do đó ngay cả khi ở rất xa người hút thuốc thì người hút thụ động vẫn gặp những nguy cơ về sức khỏe không kém những người đang hút thuốc.

Khói thuốc sẽ gây ảnh hưởng trong phạm vi 7-10 m SHUTTERSTOCK

Chế độ ăn uống không phù hợp

Một nghiên cứu mới đây đã xem xét chỉ số đường huyết (chỉ số phản ánh tốc độ làm tăng đường huyết sau khi ăn các thực phẩm giàu chất bột đường) có thể liên quan đến khả năng bị ung thư phổi. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng những người ăn những thực phẩm có chỉ số đường huyết cao nhất có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Các loại thực phẩm ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả này bao gồm bánh mì trắng, ngũ cốc có đường, gạo trắng, bánh quy và bỏng ngô. Do đó, bạn nên lựa chọn những thực phẩm lành mạnh như bánh mì làm từ lúa mì nguyên hạt, bột yến mạch, khoai lang và các loại trái cây.

Triệu chứng của người ung thư phổi không hút thuốc lá

Theo bác sĩ Thuận, triệu chứng ung thư phổi giai đoạn đầu thường rất ít biểu hiện cho người bệnh biết. Hầu hết, các dấu hiệu và triệu chứng ung thư phổi xuất hiện ở giai đoạn muộn. Những triệu chứng ung thư phổi ở người không hút thuốc lá tương tự với người hút thuốc lá như khó chịu hoặc đau ở ngực, ho không giảm hoặc nặng dần theo thời gian, khó thở, thở khò khè, có máu trong đờm, khàn tiếng, khó nuốt, ăn không ngon, sụt cân không có lý do, cảm thấy rất mệt mỏi, viêm hoặc tắc nghẽn trong phổi, hạch sưng hoặc phì đại ở trong ngực hoặc vùng giữa 2 phổi.

Để phòng ngừa, phát hiện và điều trị sớm ung thư phổi, bác sĩ Nguyễn Minh Thuận khuyến cáo, mọi người cần hình thành thói quen đi thăm khám sức khỏe định kỳ. Không chỉ ung thư, bất kỳ bệnh nào nếu phát hiện sớm thì việc điều trị sẽ thuận lợi hơn.

Theo Lê Cầm/ Thanh niên

https://thanhnien.vn/vi-sao-nhieu-nguoi-khong-hut-thuoc-la-van-bi-ung-thu-phoi-post1500622.html