Giới âm nhạc dân tộc đang chia sẻ nỗi mất mát khi nghệ sĩ Trần Văn Xâm - người được gọi là ‘quái kiệt’ đàn nhị - vừa qua đời vì căn bệnh ung thư khi mới 39 tuổi.
"Quái kiệt" đàn nhị Trần Văn Xâm - Ảnh tư liệu
Anh mất ngày 6-8 ở quê nhà tại thôn Hàm Hy, xã Cộng Lạc, huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương. Lễ truy điệu và an táng sẽ được tổ chức vào sáng 8-8 tại quê nhà.
"Quái kiệt" đưa cây đàn nhị tới gần hơn với người trẻ
Nhà phê bình âm nhạc Nguyễn Quang Long cho biết nghệ sĩ Trần Văn Xâm mắc bệnh mấy năm nay nhưng bạn bè chỉ truyền tai nhau như vậy, không thấy Xâm chia sẻ chính thức, ngược lại vẫn thấy anh hoạt động khá sôi nổi.
Trong đánh giá của ông Nguyễn Quang Long, Trần Văn Xâm là "quái kiệt" của cây đàn nhị Việt Nam giai đoạn hiện nay.
Nhiều khán giả vẫn nghĩ rằng đàn nhị chỉ là cây đàn khiêm tốn trong dàn nhạc dân tộc, biểu diễn các bản nhạc dân tộc, thì Trần Văn Xâm chơi đàn nhị ở tất cả thể loại, từ nhạc dân ca Việt Nam cho đến tác phẩm kinh điển, ca khúc Việt xưa và nay, ca khúc quốc tế.
Ở thể loại âm nhạc nào, tiếng đàn của anh cũng đều say đắm, có chút "điên điên" rất thăng hoa của người nghệ sĩ.
"Xâm là nghệ sĩ tài năng, hiếm có của nghệ thuật đàn nhị chuyên nghiệp Việt Nam hiện nay. Tiếng đàn của anh rất đặc biệt, người nghe có thể cảm nhận cả con người anh hòa vào cùng âm nhạc khi xem anh trình diễn.
Đó là kiểu như người say trong khi diễn, quên hết đất trời. Cách ấy có sức hút rất lớn với người nghe", nhà phê bình Nguyễn Quang Long nói.
Là giảng viên Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam nên ngoài biểu diễn anh còn say mê với việc truyền đạt kỹ năng, kiến thức và tình yêu với cây đàn nhị cho học trò.
Một nghệ sĩ khiêm nhường
Ông Long còn đặc biệt ấn tượng ở đức giản dị, khiêm nhường của Trần Văn Xâm.
Là nghệ sĩ nổi tiếng với cây đàn nhị của đất nước, từng đoạt giải cao và kỹ thuật hiếm có ai bằng nhưng Trần Văn Xâm vẫn sẵn sàng xuất hiện trong show truyền hình giải trí như một thí sinh dự thi, hay cùng các học trò của mình đến mọi sân chơi, kể cả những nơi bình dân nhất như ở phố đi bộ hồ Gươm.
Nhiều năm qua khán giả đã rất quen thuộc và say mê với các buổi trình diễn của Trần Văn Xâm với các học trò của mình tại khu phố đi bộ này.
Anh có công lớn trong việc đưa cây đàn nhị đến gần hơn với công chúng trẻ hiện nay khi nỗ lực trình tấu mới mẻ hơn các tác phẩm truyền thống, hay chọn trình diễn các bản nhạc nước ngoài, học thêm bài bản âm nhạc thị trường mà các ca sĩ hiện nay đang hát…
Từng giảng dạy Trần Văn Xâm môn ký xướng âm ở Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam, nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng nhận xét học trò của mình là một học trò thông minh nhất lớp, với đôi tai rất nhạy cảm của người sinh ra để làm âm nhạc chuyên nghiệp.
Trần Văn Xâm sinh năm 1984 tại huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương. Có bố chơi đàn nhị, từ nhỏ anh đã sống với tiếng đàn của bố và những bài giảng của bố khi dạy cho các anh chị. Năm 6 tuổi anh được bố dạy cho những nét nhạc đầu tiên. 7 tuổi, anh thi đậu vào học tại Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam. Sau khi tốt nghiệp anh được nhà trường giữ lại làm giảng viên khoa âm nhạc truyền thống. Năm 2012, Trần Văn Xâm đã trải qua 4 vòng thi, vượt qua hơn 2.000 thí sinh để giành giải nhì cuộc thi Đàn nhị quốc tế tổ chức tại Thượng Hải (Trung Quốc) - đất nước mạnh nhất về cây đàn này. |
Theo Tuổi trẻ
https://tuoitre.vn/quai-kiet-dan-nhi-tran-van-xam-qua-doi-o-tuoi-39-20230807094052423.htm