Ảnh: N.AN NAM

Tác phẩm tập hợp những ghi chép, tản văn ngắn về những người vô danh, những vùng thiên nhiên tươi đẹp trên đường viễn du, những chiêm nghiệm về đời sống thông qua các câu chuyện trên đường được thể hiện súc tích, giản dị.

Thật tinh tế và sắc bén, với một nhãn quan nhân văn, Luis Sepúlveda chọn những lát cắt làm nên sự hiện hữu của những cuộc đời bình thường, những con người vô danh, cả những danh phận bị hủy hoại để kể cho chúng ta câu chuyện về ý nghĩa sâu xa còn lại của một đời sống.

Một người đàn ông giữ rừng Aguaruna, một Simpah dốc cạn túi để làm khu nghĩa địa của những con tàu bên bờ biển hay một nghệ sĩ xiếc Uruguay lạc lõng trong việc bảo tồn bộ môn môtô bay...

Họ tưởng chừng cô đơn và khuất chìm, quên lãng và trôi dạt giữa thế giới, nhưng trên trang văn đầy cảm kích của Luis Sepúlveda, lại nhẹ nhõm trong sự đơn độc, cao quý trong âm thầm vì tình yêu cuộc sống.

Khí chất của thế hệ văn chương Mỹ Latin thập niên 1970 cũng là thứ dễ nhận ra trong các ghi chép của Luis Sepúlveda.

Ông viết lại câu chuyện đằng sau đài tưởng niệm chú chó Fernando trung thành với chủ ở thành phố Resistencia với giọng điệu hài hước rằng: "Đài tưởng niệm Fernando ở ngay đối diện tòa thị chính, nhưng quay lưng về phía đó, nghĩa là chổng đít vào chính quyền".

Ông bày tỏ sự ngưỡng mộ với nhà thờ Do Thái Avrom Sutzkever vì phẩm giá trí thức - "những người mơ mộng phải biến mình thành những người lính".

Và một điểm làm nên sức hấp dẫn của văn chương Luis Sepúlveda qua tập ghi chép này là chất thơ của một tâm hồn hướng về thiên nhiên và tuổi thơ. Ông đã dành cho con mèo của mình những lời vĩnh biệt thật đẹp: "Zorbas.

Ngày mai, vì tình yêu, chúng tôi sẽ mất một người bạn đồng hành lớn". Nhà văn xem Zorbas là người bạn đường chia sẻ với ông từng nỗi cô đơn, sự trống trải và nguồn cảm hứng nhiều năm tháng bên bàn viết.

Con mèo Zorbas cũng từng là nguyên mẫu của những cuốn sách mà trẻ thơ yêu thích như Chuyện con mèo dạy hải âu bay, Chuyện con mèo và con chuột bạn thân của nó.

Ngoài ra, chuyện về tộc người Laponia với nghề nuôi tuần lộc có nguy cơ thất truyền, chuyện những con cá voi Địa Trung Hải đang gặp hiểm nguy hay chuyện hòn đảo thất lạc... là những lời cảnh báo về một hệ sinh thái lâm nguy và nhắc nhớ đừng quên xây dựng một nền văn hóa bền vững cho tương lai.

Những bông hồng sa mạc Atacama vẫn nở hoa trên đất mặn. Chúng chỉ nở một lần trong năm và nhanh chóng tàn đi dưới ánh mặt trời thiêu đốt ban trưa. Nhưng với người ghi chép về chúng thì đó là kỳ quan.

Ngày 16-4-2020, Luis Sepúlveda qua đời vì COVID-19. Và đây là lúc chúng ta cần đọc lại văn chương của nhà văn Chile này.

Theo Nguyễn An Nam/ Tuổi Trẻ

https://tuoitre.vn/hoa-hong-sa-mac-ngay-mai-vi-tinh-yeu-20210826094743872.htm