Thời gian qua, những vụ bạo hành và xâm hại trẻ em xảy ra trên cả nước với mức độ nghiêm trọng, để lại hậu quả, hệ lụy đau lòng, gây tổn thương về tâm - sinh lý cho trẻ. Theo Sở LĐ & TBXH tỉnh Bắc Giang, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng bạo hành, xâm hại trẻ em, một trong số đó là nhận thức về vai trò, trách nhiệm đối với công tác bảo vệ trẻ em nói chung và công tác phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em nói riêng tại một số nơi còn chưa đầy đủ, sâu sắc. Hệ thống dịch vụ bảo vệ trẻ em hiện tại còn hạn chế, công tác phòng, chống xâm hại trẻ em ở các cấp chưa đáp ứng được yêu cầu, đặc biệt là địa phương cơ sở, vùng sâu vùng xa.

Ngoài ra, sự du nhập của các loại văn hóa phẩm độc hại, những trang web đen, game online, phim ảnh ngoài luồng có tính chất bạo lực, khiêu dâm thâm nhập vào nước ta và sự tha hóa, biến chất về đạo đức, lối sống của một bộ phận người lớn, đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc giáo dục đạo đức, hình thành nhân cách trẻ em, làm gia tăng tội phạm, trong đó có tội phạm xâm hại tình dục trẻ em.

Về phía gia đình, còn nhiều bậc cha mẹ, người chăm sóc trẻ em và chính bản thân trẻ em còn thiếu kiến thức pháp luật cơ bản về quyền trẻ em, đặc biệt quyền được bảo vệ của trẻ em, dẫn đến tình trạng bố mẹ sao nhãng, bỏ mặc con cái. Nhiều trường hợp hoàn cảnh gia đình, kinh tế dẫn đến tình trạng bố mẹ ly hôn, ly thân hoặc mắc tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật đã trở thành một phần nguyên nhân nảy sinh các hành vi bạo lực, xâm hại, nhất là xâm hại tình dục đối với trẻ em. Bên cạnh đó, do nhận thức và hiểu biết chưa toàn diện về vấn đề giáo dục giới tính đã khiến cho một bộ phận trẻ em dễ bị tác động bởi hoàn cảnh, dễ bị kích động, dẫn đến tình trạng chính các em là chủ thể của các hành vi bạo lực, xâm hại. Trong nhiều trường hợp các vụ bạo lực tình dục trẻ em bị chìm trong im lặng do nạn nhân và người thân im lặng, không dám tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của kẻ xâm hại.

Các bậc phụ huynh nên cởi mở, chia sẻ và trao đổi một cách gần gũi với trẻ những vấn đề liên quan đến giới tính ngay từ khi còn nhỏ

Văn hóa Á Đông coi trọng nếp nhà, đề cao sự kín đáo, điều này dẫn đến tình trạng khi trẻ bị bạo lực, bị xâm hại, sẽ được giữ kín là “chuyện riêng” trong nhà. Chính sự “im lặng” của nạn nhân đã dẫn đến các vụ việc nghiêm trọng rơi vào quên lãng, còn những tổn thương về mặt thể xác và tinh thần của nạn nhân thì vẫn còn in hằn theo thời gian, đẩy họ sâu hơn vào cảm giác sợ hãi và lo âu. Sự im lặng trong trường hợp này đang giết chết tuổi thơ của nhiều đứa trẻ, gây ra bất hạnh cho không biết bao nhiêu gia đình. Còn những kẻ gây ra tội ác thì vẫn nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật. 

Bạo lực, xâm hại tình dục đối với trẻ em để lại hậu quả nhức nhối cho chính các em, gia đình và xã hội. Vì vậy, công tác phòng ngừa càng phải đặt lên hàng đầu, trước hết là trang bị cho trẻ những kỹ năng phòng vệ, kêu gọi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, gia đình và xã hội, đồng thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, nhất là những hành vi gây tổn hại thể chất, tinh thần của trẻ. Có thể thấy rằng, thời gian qua, việc điều tra, xét xử các hành vi dâm ô, xâm hại trẻ em còn gặp nhiều khó khăn do cơ quan chức năng không thể thu thập đủ chứng cứ để buộc tội hung thủ, chính vì thế, việc chung tay, lên tiếng từ cộng đồng xã hội là điều hết sức cần thiết.

Cùng với đó, vai trò, trách nhiệm của cha mẹ và người thân rất cần đề cao nhằm xây dựng thiết chế gia đình bền vững – đây được xem là nền tảng quan trọng nhất để hình thành nhân cách, kỹ năng sống cho trẻ. Ngoài ra, cha mẹ cần thường xuyên để mắt, quan tâm, chia sẻ với con em mình để nhận thấy thay đổi tâm, sinh lý cần thiết, từ đó trang bị cho con biết cách thức phòng vệ trước nguy cơ có thể xảy ra.Về phía chính quyền địa phương và các tổ chức liên quan, cần xác lập cơ chế phối hợp phòng ngừa, xử lý vụ việc xâm hại trẻ em tại địa phương. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống bảo vệ trẻ em bằng các biện pháp tuyên truyền, giáo dục ý thức cảnh giác, phát hiện sớm, tự phòng ngừa các hành vi bạo hành, xâm hại trẻ và hỗ trợ tư vấn pháp lý khi cần thiết, quan tâm hơn nữa đến đời sống, điều kiện học tập, vui chơi của trẻ, vận động xây dựng Quỹ bảo trợ trẻ em để thăm hỏi, tặng quà , cấp học bổng cho trẻ; vận động các nhà hảo tâm tổ chức thăm khám sàng lọc bệnh và phẫu thuật miễn phí cho trẻ bị khuyết tật; tổ chức diễn đàn, câu lạc bộ và các hoạt động vui chơi, giải trí, sinh hoạt văn hóa lành mạnh, bổ ích cho trẻ em trong dịp hè... Bằng những hành động, việc làm cụ thể, đây là dịp để toàn xã hội cùng nhìn lại công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em đồng thời nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong việc chung tay hành động vì một tương lai không còn bạo lực, xâm hại đối với các em nhỏ./.

Minh Anh