Dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB; sửa đổi) đang được Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo với nhiều điều chỉnh quan trọng, sẽ tác động lớn đến các doanh nghiệp (DN) có mặt hàng, dịch vụ thuộc đối tượng điều chỉnh của luật và người tiêu dùng. Trong đó, Bộ Tài chính đề xuất đưa dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng (game online) vào diện chịu thuế TTĐB.

Nhiều nước chưa áp dụng

Theo Bộ Tài chính, ngành game online đã có sự tăng trưởng trong những năm gần đây với doanh số trên 11.000 tỉ đồng/năm. Bộ Tài chính cho rằng việc đưa game online vào nhóm đối tượng chịu thuế TTĐB là để định hướng tiêu dùng, nhất là đối với thanh thiếu niên, cũng như mở rộng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến góp ý cho dự thảo đề nghị cần có nghiên cứu, đánh giá tác động thêm và đề xuất chưa đưa game online vào đối tượng chịu thuế TTĐB.

Nêu quan điểm chưa nên đưa game online vào diện chịu thuế TTĐB, ông Nguyễn Trọng Nghĩa, đại diện Liên minh Các nhà sản xuất và phát hành trò chơi điện tử trên mạng Việt Nam, nhận xét ngành game có nhiều tiềm năng, được nhiều quốc gia trên thế giới xem là một trong những trụ cột của kinh tế số. "Game cùng với thương mại điện tử đã tác động mạnh đến việc thanh toán không sử dụng tiền mặt ở nhiều nước, trong đó có Việt Nam" - ông cho biết.

Mặt khác, nhiều năm qua, DN phát triển game trong nước phải chịu sự cạnh tranh gay gắt từ các tập đoàn game và công nghệ toàn cầu, dần mất đi sức cạnh tranh ngay trên chính sân nhà. Ông Nghĩa dẫn thống kê của Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử - Bộ Thông tin và Truyền thông cho thấy hiện nay, có chưa đến 20 DN game Việt Nam còn hoạt động thường xuyên trong tổng số hơn 200 DN đã đăng ký.

"Đến nay, chưa có quốc gia nào trên thế giới áp dụng thuế TTĐB cho ngành game. Một số nước áp dụng cơ chế kiểm soát về nội dung hoặc thời gian chơi game tương tự Việt Nam (điển hình là Trung Quốc, Hàn Quốc), còn sử dụng công cụ thuế thì chưa có tiền lệ" - ông Nghĩa dẫn chứng.

Đội ngũ phát triển game của một nhà phát hành game trong nước Ảnh: thuận Thắng

Ông Lã Xuân Thắng, Giám đốc Phát hành trò chơi trực tuyến VNG Games, cho biết tại Việt Nam, tất cả game muốn kinh doanh đều phải được thẩm định nội dung bởi cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành, cụ thể là Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử. Bên cạnh việc phải bảo đảm các yêu cầu về nội dung, game online khi đưa ra thị trường luôn có sự phân loại độ tuổi rất rõ ràng và khuyến cáo người dùng trước khi sử dụng. Các nội dung không lành mạnh, lệch chuẩn đều đến từ những game phát hành trái phép. "Những game này không bị kiểm soát bởi các cơ quan quản lý chuyên ngành, đồng thời cũng không đóng bất cứ khoản thuế nào cho nhà nước" - ông Thắng băn khoăn.

Doanh nghiệp trong nước sẽ khó cạnh tranh

Theo ông Đỗ Việt Hùng, Tổng Thư ký Hội Thể thao điện tử giải trí Việt Nam (VIRESA), thời điểm đưa ra đề xuất áp thuế TTĐB với game online là chưa phù hợp. Ông cho rằng việc áp thuế TTĐB với game online sẽ khiến giá thành dịch vụ tăng. Khi đó, người dùng sẽ lựa chọn sản phẩm của nhà cung cấp xuyên biên giới, dẫn đến nguy cơ giảm nguồn thu của DN ngành game trong nước, giảm sức cạnh tranh, thậm chí gây thất thu ngân sách.

VIRESA kiến nghị cơ quan soạn thảo dự luật và các đơn vị chức năng cân nhắc sao cho toàn diện, đầy đủ, thận trọng về việc đưa game online vào diện áp thuế TTĐB. Ông Lã Xuân Thắng cũng kiến nghị Bộ Tài chính xem xét kỹ lưỡng việc đưa game online vào đối tượng chịu thuế TTĐB. "Cần có đánh giá đầy đủ, khách quan, đa chiều hơn về tác động lên ngành game, ngân sách nhà nước và người tiêu dùng khi áp thuế TTĐB" - ông Thắng bày tỏ.

Nêu kiến nghị đến cơ quan soạn thảo dự luật, ông Trần Phương Huy, Giám đốc VTC Intecom, cho rằng có nhiều phương án điều chỉnh hành vi người tiêu dùng để áp dụng ở Việt Nam mà không cần đến công cụ thuế TTĐB. Việc đánh thuế TTĐB đối với game online, theo ông, sẽ triệt tiêu các DN làm ăn chân chính trong nước, vô hình trung tạo điều kiện cho DN xuyên biên giới hoạt động trái phép, gây thất thu thuế và nội dung không được kiểm soát.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cũng nhấn mạnh cần đánh giá tác động nhiều chiều về chính sách thuế TTĐB với game online.