Hồi chuông báo động về tình trạng XHTD trẻ em 

Trên địa bàn tỉnh Bắc Giang thời gian qua đã xảy ra nhiều vụ XHTD trẻ em đặc biệt nghiêm trọng. Điển hình thời gian qua, TAND tỉnh tuyên án 14 năm tù đối với bị cáo Giáp Văn Ngọ (SN 1954) trú tại thôn Đông Am Vàng, xã Việt Lập (Tân Yên) về hai tội “Hiếp dâm người dưới 16 tuổi” và “Dâm ô đối với người dưới 16 tuổi”; hay như bản án 20 năm tù về tội “Hiếp dâm người dưới 16 tuổi” đối với bị cáo Ngô Văn Hào (SN 1953), trú tại thôn Đa Hội, xã Hợp Thịnh (Hiệp Hòa)… Mới đây, TAND huyện Việt Yên xử phạt 2 năm 6 tháng tù với bị cáo Nguyễn Văn Hai (SN 2000) ở thôn Tân Hương, xã Nghĩa Phương (Lục Nam) vừa bị về tội “Giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi”. Khi thực hiện hành vi, không ít đối tượng không biết bản thân quan hệ tình dục với người dưới 16 tuổi là vi phạm pháp luật (mặc dù được nạn nhân đồng ý). 

Trẻ em - mầm non tương lai của đất nước rất cần được yêu thương và bảo vệ

Qua thực tiễn xét xử các vụ án cho thấy, các đối tượng thực hiện hành vi dâm ô, hiếp dâm trẻ em rất đa dạng, có bị cáo là người cao tuổi. Hậu quả là trẻ em bị tổn thương nặng nề cả thể chất và tinh thần, có trường hợp dẫn đến tự kỷ thậm chí tự tử, với các em nữ việc bị XHTD có thể khiến các em mang thai ngoài ý muốn gây nguy hiểm cho bản thân và thai nhi vì cơ thể các em chưa phát triển hoàn chỉnh. Trẻ bị xâm hại cũng chịu sang trấn nghiêm trọng về tinh thần, dễ bị mặc cảm, tự ti và khó hòa nhập với cộng đồng.

Theo phân tích của các nhà chức năng, một trong những nguyên nhân dẫn đến thực trạng trẻ em bị xâm hại lại phần lớn xuất phát từ yếu tố gia đình. Thực tế hiện nay, nhiều bậc cha mẹ chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của họ và gia đình trong bảo vệ, chăm sóc, phát triển toàn diện trẻ em. Bản thân cha mẹ chưa dành nhiều thời gian chăm sóc, gần gũi con cái, hạn chế trong trao đổi với trẻ về các nguy cơ bị xâm hại, thiếu trách nhiệm với trẻ… nền tảng gia đình “lung lay” khi nhiều bậc cha mẹ ly hôn, ly thân, thiếu quan tâm cũng khiến trẻ dễ rơi vào cạm bẫy của các đối tượng phạm tội. Khi bị XHTD đa phần các em đều có tâm lý sợ hãi, mặc cảm, tự ti, nên không dám chia sẻ, không dám tố giác kẻ phạm tội, trẻ rơi vào trạng thái hoảng sợ và cảm thấy không có lối thoát. 

Gia đình - “lá chắn” hàng đầu bảo vệ trẻ

Gia đình có vai trò đặc biệt quan trọng trong phòng, chống XHTD trẻ em. Sự yêu thương, quan tâm của cha mẹ vừa là nền tảng, vừa là “lá chắn” vững chắc để trẻ em hình thành nhân cách, phát triển cả về thể chất lẫn tinh thân. Mỗi bậc phụ huynh cần đồng hành, trang bị cho con em mình những kiến thức, kỹ năng để tự bảo vệ bản thân trước những nguy cơ bị xâm hại; giáo dục, hướng dẫn những kiến thức, kỹ năng trong việc nhận diện, phòng, chống các hành vi xâm hại. Cần dạy kỹ năng sống cho trẻ em trong gia đình, ngoài trường học, đồng thời tăng cường nâng cao biện pháp quản lý giáo dục con người trong gia đình và ngoài xã hội.

Gia đình và nhà trường cần tăng cường phối hợp trong việc giáo dục trẻ các kỹ năng về phòng chống XHTD (một buổi tuyên truyền về phòng chống tai nạn thương tích, XHTD tại THCS Lão Hộ - Yên Dũng)

Chị Hoàng Minh Trang (Phường Ngô Quyền, TP Bắc Giang) có nhiều năm hoạt động trong một tổ chức phi chính phủ về phòng chống XHTD trẻ em chia sẻ kinh nghiệm nuôi dạy và bảo vệ trẻ. Theo chị Trang, nhận thức về phòng chống XHTD ở các cha mẹ Việt Nam, đặc biệt ở khu vực các huyện miền núi, vùng sâu vùng xa còn rất hạn chế, sự thiếu hụt kiến thức, kỹ năng giáo dục trẻ em tự bảo vệ bản thân khỏi các nguy cơ bị XHTD là rào cản lớn đối với việc thực hiện vai trò của gia đình trong phòng, tránh xâm hại trẻ em. “Trước tiên các bậc phụ huynh tự tìm hiểu, cần trang bị kiến thức, hiểu biết về các hành vi, nhóm hành động XHTD trẻ, mình phải biết thế nào là xâm hại rồi từ đó mới biết cách hướng dẫn con. Đồng thời cha mẹ cần quan tâm dành thời gian để trò truyện, gần gũi để con tin tưởng chia sẻ đặc biệt khi trẻ bước sang tuổi dậy thì, từ đó hướng dẫn con các kỹ năng cơ bản để tự bảo vệ, phòng vệ, chống cự, tìm kiếm giúp đỡ khi cần thiết, đồng thời nhận biết thái độ, hành vi của kẻ lợi dụng XHTD khi ở nhà một mình hoặc đến những nơi công cộng…” – chị Trang chia sẻ.

Các bậc phụ huynh là người trang bị kiến thức và bảo vệ trẻ khỏi xâm hại

Theo Sở VHTTDL tỉnh Bắc Giang, để công tác phòng chống xâm hại trẻ em thật sự phát huy hiệu quả cần có sự vào cuộc của các ban ngành chức năng, đoàn thể, chính quyền địa phương, cơ sở giáo dục trong tuyên truyền tích cực, sâu rộng nhằm nâng cao nhận thức cho người dân; triển khai thực hiện có hiệu quả các quy định của Luật trẻ em về bảo vệ thực hiện các quyền trẻ em, đặc biệt là quy định về bảo vệ trẻ em; lồng ghép tuyên truyền hưởng ứng Tháng hành động vì trẻ em với Tháng hành động quốc gia về phòng, chống bạo lực gia đình và Ngày Gia đình Việt Nam 28/6. 

Gia đình là tế bào của xã hội, là nền tảng đầu tiên để trẻ phát triển đầy đủ cả về thể chất và tinh thần. Do đó, nội dung phòng, chống xâm hại trẻ em cần gắn với công tác gia đình, đẩy mạnh tuyên truyền tới các bậc cha mẹ, người nuôi dưỡng, người giám hộ hướng dẫn kỹ năng bảo vệ bản thân cho trẻ, hướng dẫn trẻ em về kỹ năng sống, kỹ năng tự bảo vệ, phòng, chống xâm hại trẻ em, cha mẹ cần quan tâm để nhận ra những thay đổi bất thường trong sinh hoạt thường ngày của trẻ, đồng hành để định hướng cho con trong các giai đoạn phát triển tâm sinh lý, từ đó phòng tránh XHTD và giúp trẻ phát triển một cách lành mạnh, an toàn./.

Minh Anh