An toàn thông tin, an ninh mạng đang là vấn đề nhức nhối tại Việt Nam nói riêng, và trên toàn thế giới nói chung.

Trong những năm qua, Internet đã tác động mạnh mẽ tới mọi ngõ ngách của đời sống, biến Việt Nam trở thành quốc gia có tốc độ phát triển và ứng dụng Internet cao nhất thế giới với khoảng 64 triệu người, chiếm 67% dân số.

Tuy nhiên song hành với những điểm lợi đó, Việt Nam đã và đang phải chịu rất nhiều tác động mạnh mẽ bởi các diễn biến của tình hình an ninh mạng trên thế giới, đối mặt nhiều nguy cơ, thách thức không nhỏ từ không gian mạng.

Nguy cơ hữu hình gây tác động mạnh mẽ từ không gian mạng

Trong phiên thảo luận diễn ra tại Hội thảo và Triển lãm quốc tế về an toàn, an ninh mạng Việt Nam 2019 (Vietnam Security Summit 2019) sáng (17/4), vấn đề về tác động của không gian mạng đối với an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội là một chủ đề đặc biệt thu hút sự quan tâm từ dư luận, doanh nghiệp, cũng như các cơ quan chính phủ.

Theo số liệu thống kê của Bộ Công an, đến cuối năm 2018, Việt Nam đứng trong nhóm 10 quốc gia có nhiều người dùng mạng xã hội nhất thế giới. Bên cạnh những tiện ích hữu dụng và những thông tin thiết thực hàng ngày, người dùng Internet tại Việt Nam, nhất là thế hệ trẻ, thanh niên, học sinh thậm trí là trẻ em đã chịu tác động tiêu cực bởi hàng ngàn thông tin bạo lực, kích động, ảnh hưởng đến sự phát triển, hình thành nhân cách.

Ông Đỗ Tuấn Anh, Phó Cục trưởng, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an phản ánh thực trạng đe dọa an toàn, an ninh mạng tại Việt Nam.

Phát biểu tại buổi hội thảo, Đại tá, PGS.TS Đỗ Anh Tuấn, Phó Cục trưởng, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an cho biết: “Thông tin trên không gian mạng đang được lan truyền một cách nhanh chóng, không được kiểm duyệt, gây nhiễu loạn thông tin, mất an ninh trật tự. Trong đó, những hình ảnh xấu, độc hại được phát tán tự do trên không gian mạng đã góp phần làm suy đồi giá trị đạo đức trong giới trẻ”.

Gần đây, dư luận cũng chứng kiến một số đối tượng như Ngô Bá Khá, Dương Minh Tuyền,... có tiền án tiền sự rất phức tạp, xăm trổ đầy mình, nhưng khi đăng tải hình ảnh lên mạng xã hội Facebook, hoặc làm các video trên kênh YouTube, lại thu hút được hàng triệu người theo dõi, bình luận, thậm chí trở thành thần tượng của giới trẻ.

Rất nhiều hình ảnh xấu nhưng đang được lan truyền và hưởng ứng mạnh mẽ trên các mạng xã hội.

“Chúng tôi đã có những biện pháp để giảm thiểu việc truyền bá những hình ảnh xấu từ các đối tượng trên đến giới trẻ nhưng có lẽ là chưa đủ”, PGS.TS Đỗ Anh Tuấn nhận định. “Hiện tại trên không gian mạng còn tồn tại rất nhiều hình ảnh, video clip, bài viết, cổ vũ khích lệ,... các đối tượng xấu. Có những cháu bé đi hàng vài trăm km tới chỉ để chụp ảnh, xin chữ ký với đối tượng. Thậm chí bắt chước kiểu tóc, dáng đi, hình xăm trổ. Rõ ràng vấn đề về đạo đức, giáo dục giới trẻ tại Việt Nam đang bị suy đồi nghiêm trọng”.

Bên cạnh đó, nạn thông tin giả (Fake News), cũng đang là vấn đề rất nhức nhối, phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp tới từ các cá nhân, đoàn thể, doanh nghiệp cho tới tổ chức chính phủ. Theo đó, tin giả được lan truyền trên mạng xã hội đa số được xuất bản bởi những cá nhân, tổ chức với phạm vi thông tin dàn trải, vụn vặt, thiếu kiểm chứng, xuyên tạc, lừa đảo,... nhưng lại thu hút rất nhiều sự chú ý từ dư luận, gây ảnh hưởng xấu tới dư luận xã hội, gây tâm lý hoang mang, bức xúc, ảnh hưởng an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội.

Việt Nam đứng trước mối đe dọa nghiêm trọng nếu không đảm bảo an toàn, an ninh mạng.

Chỉ số an toàn thông tin của Việt Nam trong những năm gần đây đang có xu hướng đi xuống. Số liệu doVietnam Information Security Association (VNISA) công bố vào tháng 11/2018.

Được biết, Bộ TT&TT trong thời gian qua đã tiến hành nhiều biện pháp để ngăn chặn các video clip, thông tin trên Facebook, YouTube, gây ảnh hưởng xấu tới cá nhân, doanh nghiệp trên không gian mạng. Tuy nhiên theo đánh giá của Cục An ninh mạng thì bấy nhiêu nỗ lực cũng chỉ là một phần, và trên không gian mạng vẫn còn tồn tại quá nhiều những thông tin ảnh hưởng xấu, tiêu cực đến tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp.

Theo báo cáo đánh giá xếp hạng An toàn, an ninh thông tin toàn cầu GCI 2018, Việt Nam chỉ đứng ở hạng 50/175 trong 194 quốc gia, vùng lãnh thổ được xếp hạng. Đứng thứ 11 trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, và thứ 5 trong khu vực Đông Nam Á.

Cũng theo đánh giá của Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT, chỉ có 15 cơ quan nhà nước được đánh giá đạt hạng B - mức "Đã quan tâm triển khai ATTT ở mức Khá". Các cơ quan hạng C chiếm 70%, và chưa có một cơ quan trực thuộc chính phủ nào được đánh giá là triển khai tốt các biện pháp an toàn, an ninh thông tin mạng. Cùng với đó, tỉ lệ cơ quan có đơn vị/bộ phận chịu trách nhiệm về an toàn thông tin chỉ đạt chưa tới 50%.

Tỷ lệ người dùng Internet tại Việt Nam rất cao, song đi kèm với đó là các mối đe dọa hữu hình tới từ mọi phía.

Số liệu này phản ánh thực trạng các vụ tấn công mạng nhằm vào các hệ thống an ninh quốc gia đang ngày một gia tăng, với diễn biến phức tạp, gây nguy cơ mất an ninh, thông tin ở mức độ cao.

Theo số liệu của Bộ Công an, trong năm 2018 đã phát hiện được hơn 4.100 cổng thông tin điện tử, tên miền quốc gia bị tấn công, xâm nhập. Các đối tượng tin tặc đã sử dụng nhiều mã độc đa dạng với hàng trăm tên miền để điều khiển và tấn công vào các hệ thống CNTT quan trọng; thông tin tài khoản, các dịch vụ trên mạng Internet không được bảo vệ, tiếp tục bị lộ lọt, và sử dụng vào các mục đích chính trị, thương mại gây bất an cho người dùng.

Bên cạnh còn rất nhiều hành vi vi phạm khác có diễn biến phức tạp, đe doạ không gian mạng gây nhức nhối trong thời gian qua có thể kể đến như tội phạm tổ chức đánh bạc, cá độ, lừa đảo qua các trò chơi trực tuyến mô phỏng cờ bạc, nạn mua bán, trao đổi vũ khí, hàng cấm, kinh doanh đa cấp,... cũng được nhắc tới tại phiên thảo luận tại hội thảo.

Toàn cảnh Hội thảo và Triển lãm quốc tế về an toàn, an ninh mạng Việt Nam 2019 (Vietnam Security Summit 2019) diễn ra sáng ngày 17/4 tại Hà Nội.

Nhằm khắc phục những vấn nạn nêu trên, đại diện Bộ Công an cho biết Bộ đang trong giai đoạn gấp rút phối hợp chặt chẽ với Bộ TT&TT để xây dựng, hoàn thiện quy định về an ninh mạng và các văn bản liên quan để làm sao nghị định này đi vào thực tiễn, nhằm hạn chế tác động tiêu cực trên không gian mạng đối với đời sống của nhân dân.

Tuy nhiên để làm điều này hiệu quả, trước hết cần phải nâng cao sự hiểu biết, kiến thức pháp luật, chiếm dụng không gian mạng, đối với tất cả tầng lớp trên không gian mạng, từ người dân đến các tổ chức, doanh nghiệp, cơ quan chính phủ. Bên cạnh đó, để ứng dụng an ninh mạng phải chủ động nghiên cứu, tìm hiểu, trang bị cho mình kiến thức pháp luật về an ninh mạng hiểu rõ những thông tin cách đăng tải, chịu trách nhiệm về nội dung thông tin đăng lên mạng.

Bộ Công an chỉ đạo các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ Internet, các cơ quan chủ quản các trang mạng xã hội cần có trách nhiệm bảo vệ thông tin, bí mật cá nhân của người sử dụng, dữ liệu của các cơ quan, nhà nước, xây dựng các quy định và quy trình rõ ràng, hiệu quả để thông báo về việc thông tin sai sự thật, bôi nhọ, vu khống. Khi phát hiện ra sai phạm, các doanh nghiệp cần phối hợp các cơ quan chức năng để gỡ bỏ các thông tin vi phạm pháp luật.

Theo Dân trí